Нийслэл даяар өрхийн эрүүл мэндийн төвүүд, хүүхдийн эмнэлгүүд ачаалал ихтэй байгаа бөгөөд иргэд 3-7 цаг дугаарлаж, хүүхдүүдээ үзүүлж байгаа тухайгаа нийгмийн сүлжээнд бичсээр байна.
Эрүүл мэндийн яамны мэдээлснээр амьсгалын замын синцитиаль вирус болон А хүрээний H2N3 вирус орчилд орж, ханиадны идэвхжил нэмэгдэж байгаа ба улсын хэмжээнд томуу, томуу төст өвчин амбулаторийн үзлэгийн 10 хувийг эзэлж байгаа аж. Томуугаар өвчлөгсдийн 81.3 хувийг 15 хүртэлх насныхан, үүний дотор 46.6 хувийг нь 5 хүртэлх насныхан эзэлж байна.
47-р долоо хоногийн шинжилгээгээр томуу, томуу төст өвчний үүсгэгчийн 60.5 хувийг А(H3N2) вирус эзэлж байгаа бөгөөд уг вирусийн бүрэн геномын дарааллыг тогтоох үеэр subclade K дэд хэв шинж илэрсэн байна. Энэхүү дэд хэв шинж нь хүүхдэд илүү өндөр эрсдэлтэй өвчлөл үүсгэдэг гэдгээрээ онцлог юм.
Энэхүү дэд хэв шинж анх Япон, Их Британи дахь дэгдэлтээс гарч, дараа нь Канадад хурдан тархсан бөгөөд одоо голлох хэв шинж болон хүүхэд ба өндөр настнуудын томуугаар өвчлөх эрсдэлийг нэмэгдүүлж байна. Энэ хувирсан дэд хэв шинж АНУ, Япон, Их Британи, Канад зэрэг олон улсад давамгайлж эхэлжээ.
Европын Өвчнөөс сэргийлэх, хянах төвийн мэдээллээр, 2025 оны тавдугаар сараас хойш энэ хэв шинж бүх тивд илэрсэн бөгөөд арваннэгдүгээр сар гэхэд ЕХ-нд H3N2 тохиолдлуудын тал орчмыг эзэлжээ. Япон улс томуугийн халдвар огцом нэмэгдсэнтэй холбоотойгоор албан ёсоор томуугийн дэгдэлт зарласан. Их Британи ч мөн адил эрт үеийн томуугийн халдварын давлагааг даван туулж байна. АНУ-д сүүлийн долоо хоногуудад томуугийн идэвхжил огцом өсөж, одоогийн өвчлөлүүдийн ихэнх нь томуугийн A хүрээний H3N2 вирус байгаа бөгөөд тал орчим нь subclade K-тэй холбоотой байна.
Манай улсад жил бүр томуу, томуу төст өвчний дэгдэлтийн оргил үе арванхоёрдугаар сарын дунд үед зонхилон тохиолддог бөгөөд энэ жилийн онцлог нь Амьсгалын замын синцитиаль вирус, A (H3N2) вирус орчилд давамгай байгаатай холбоотой дэгдэлт илүү хурдтай, хүндрэлтэйгээр эрт эхэлж, өвчлөлийн тархалт нэмэгдэх хандлагатай байна.
Томууны вирус, тэр дундаа А хүрээний вирус нь хорт чанар маш өндөртэй байдаг аж. Халууралт нь ихэвчлэн 38–41°C хүрч, заримдаа 42°C хүртэл нэмэгддэг. Үүний дараа суулгалт, бөөлжих зэрэг хордлогын шинж тэмдгүүд хурдан илэрдэг. Хүнд тохиолдолд уушгины хатгалгаанд шилжин, бага насны хүүхдүүд төдийгүй насанд хүрэгчдэд ч ноцтой эрсдэл үүсгэж байгааг эмч нар анхааруулж байна. Тиймээс эцэг, эхчүүд бага насны хүүхдүүддээ тавих анхаарал халамжаа сайжруулж, эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээг цаг алдалгүй авах нь зүйтэй.
Томуугийн А хүрээний H3N2 вирусийн шинж тэмдгүүд
H3N2-ийн хэлбэлздэг нийтлэг шинж тэмдгүүд нь бусад томуугийн вирусийнхтэй адилхан. Халуурах, ханиалгах, нус гоожих, ядарч сульдах, булчин өвдөх, дагжин чичрэх гэх мэт.
Гэхдээ энэ төрлийн халдвар насны бүх бүлэгт илүү хүнд тусах хандлагатай байна. Ялангуяа хүүхэд болон өндөр настнуудад өндөр халууралт илүү ажиглагдаж, улмаар амьсгалах хүндрэл, биеийн шингэн алдалт, эмнэлэгт хэвтэх зэрэг хүндрэл үүсгэх магадлалтай. 2016–2017 оны томуугийн улиралд H3N2 давамгайлж, томоохон асуудал үүсэж байв.
Томуугийн улиралд хэрхэн эрүүл байх вэ?
Томуугийн улирал ихэвчлэн 12–2 саруудад оргил үедээ хүрдэг. Та өөрийгөө болон ойр дотныхноо хамгаалахын тулд дараах арга хэмжээг авах боломжтой.
Вакцин хийлгэх – 6 сартайгаас дээш бүх хүнд томуугийн вакцин хийлгэхийг зөвлөдөг.
Хүн ихтэй газраас зайлсхийх – амьсгалын замын вирус амархан тархана.
Хэрэв зайлшгүй ийм орчинд орох бол N95/KN95 маск зүүх.
Гараа 20 секундийн турш тогтмол савандаж угаах.
Ханиах, найтаахдаа амаа хаах.
Вакцин нь өвчлөлөөс бүрэн сэргийлэх бус, хүнд хэлбэр, хүндрэл, нас баралтыг бууруулахад зорилготой. Их Британийн сүүлийн үеийн судалгаагаар томуугийн вакцин хүүхдүүдийн эмнэлэгт хэвтэх эрсдэлийг 75 хувь бууруулж, насанд хүрэгчдэд, ялангуяа 65-аас дээш насныханд 30–40 хувийн хамгаалалт үзүүлсэн байна.
Эдгээр энгийн дадлууд томуугийн халдвар авах эрсдэлийг мэдэгдэхүйц бууруулах болно. Түүнчлэн хүүхдийн эмч А.Батцэцэгийн ханиад, томуугийн үед авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээний талаарх зөвлөгөөг хүргэж байна. Хүүхдийн өвчин судлалын төвийн хүүхдийн эмч А.Батцэцэг: Ээж аавууд хамгийн сайн эм уулгаад ханиадыг нам дарна гэж бодоод байдаг. Ханиадыг хурдан эдгээхэд эм уулгахаас өөр олон сайн арга бий. Нэгд, орчноо чийгшүүлэх. Чийгшүүлэхийн тулд том амсартай саванд ус хийж тавих, чийгтэй алчуур дэлгэх, шалаа өдөрт хоёроос доошгүй удаа халуун усанд базсан даавуугаар арчих агаар чийгшүүлэгч ажиллуулах нь өвчин хурдан эдгэрэхэд тустай. Хоёрт, хүүхдийн хувцсыг сайтар тохируулж өмсгөх. Хүүхдээ ханиадтай халуураад байна гээд хэтэрхий бэгнээд байдаг. Гэтэл халууцсан хүүхдүүд хүйтэн ус уух, хөлөрсөн байж байгаад салхинд цохиулж өвчнөө хүндрүүлчихдэг. Тиймээс хүүхдийн хувцас орчиндоо тохирсон даархааргүй хэрнээ халууцхааргүй агаар хөлс сайн нэвтрэх даавуун материалаар хийгдсэн байх шаардлагатай. Гуравт, гэртээ агаар оруулах. Хүүхдээ өвдөхөөр эцэг эхчүүд цонхоо хаагаад агаарын солилцоогүй битүү орчинд хүүхдийг байлгадаг. Хүүхдэд хүчилтөрөгч дутагдаж, бохир нян вирустэй агаараар байнга амьсгалах нь дахин вирусийн халдвар авах, хүндрэх аюултай тул агаарын солилцоог цаг агаартай зохицуулан хоёр цаг тутам хийж байх нь ханиадыг хурдан эдгээхэд тустай байдаг. Дөрөвт, өвчтэй хүүхдэд ус, шингэн хярам, байхуу цай, шингэрүүлсэн жимсний шүүсийг хангалттай сайн уулгаж байвал өвчин шаналгааг багасгах, халууныг хурдан буулгах, хордлогод оруулахгүй байх сайн талтай. Тавд, шимт бодисоор баялаг, витаминлаг, тэжээллэг хоолоор хооллох нь өвчтэй хүүхэд хурдан эдгэрэхэд тустай байдаг. Эдгээр аргуудыг эцэг эхчүүд мэддэг ч төдийлөн хэрэгжүүлдэггүй. Дээрх таван зүйлийг баримтлаад, дээрээс нь хүүхдэдээ тохирсон хөдөлгөөн хийж байвал өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх, өвчилсөн үед хурдан эдгэрэх дээрх аргуудыг амьдралдаа хэвшүүлэх хэрэгтэй.
