Монгол Улсын бүх иргэнийг халдварт болон халдварт бус өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх эрт илрүүлэх үзлэг, шинжилгээ, оношилгоонд хамруулах ажил тавдугаар сарын 1-нээс орон даяар эхэлнэ.
Судалгаагаар 15-69 насны гурван хүн тутмын нэг нь, 45-69 насны хоёр хүн тутмын нэг нь халдварт бус өвчнөөр өвдөх эрсдэлтэй гэдгийг тогтоосон байдаг. Түүнчлэн Монгол Улсад хөдөлмөрийн насны хүн амын өвчлөл, нас баралтын шалтгааны 77 хувийг халдварт бус өвчин эзэлж, нас барсан гурван тохиолдол бүрийн нэг нь зүрх судасны өвчний шалтгаантай байна.
Манай улсын хувьд 2018 оноос нас, насны багцаар ангилан даатгуулагч-иргэдийг урьдчилан сэргийлэх үзлэгт Эрүүл мэндийн даатгалаар үнэ төлбөргүй хамруулах тогтолцоог хэрэгжүүлж эхэлсэн ч иргэдийн оролцоо, идэвх сул хэвээр байсан юм. Иймд нийт хүн амыг зонхилон тохиолдох халдварт болон халдвар бус өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх, эрт илрүүлэх, хамралтыг нэмэгдүүлэх зорилгоор насны багц болон оношилгоо, шинжилгээний нэр төрлийг шинэчлэн Эрүүл мэндийн даатгалын үндэсний зөвлөлийн 2022 оны 06 дугаар тогтоолоор батласан.
Ингэхдээ хүн амын нас хүйс, эрүүл мэндийн эрсдэлд суурилсан, урьдчилан сэргийлэх эрт илрүүлэг шинжилгээ, оношилгоог зохион байгуулах журамд өөрчлөлт оруулж, шинэчлэн баталсан. Хуучин мөрдөгдөж байсан тушаалд зөвхөн 18-аас дээш насны иргэдийг эрт илрүүлэх шинжилгээнд хамруулж байсан бол шинэчилсэн журмаар 0-18 насны хүүхдийн эрт илрүүлгийн хоёр багц шинээр нэмэгдэж, нийт 6 насны бүлгээр 31 төрлийн өвчин эмгэгийг илрүүлэх 40 төрлийн оношилгоо, шинжилгээг хийхээр холбогдох мэргэжлийн байгууллагууд бэлтгэл ажлаа хангажээ.
Урьдчилан сэргийлэх, эрт илрүүлэгт шинээр нэмэгдсэн хүүхдийн 0-5, 6-17 насны багцаар хүүхдүүдийн дунд зонхилон тохиолдох өвчин эмгэг, хөгжлийн хоцрогдол, амны хөндий, сүрьеэ, сэтгэцийн эрүүл мэндийн эрсдэлийг эрт үед нь илрүүлж өвчний хүндрэл, хөгжлийн бэрхшээлд хүргэх эрсдэлийг бууруулах зорилготой бөгөөд үзлэг, шинжилгээг эрүүл мэндийн даатгалын гэрээ бүхий өрх, сум, тосгоны эрүүл мэндийн төвд товлолын дагуу хийлгэнэ.
Харин насанд хүрэгчдийн эрт илрүүлэг нь зонхилон тохиолдох халдварт болон халдварт бус өвчин эмгэгийг эрт үед илрүүлж, тэдгээрийн хүндрэл, нас баралтыг бууруулах зорилготой бөгөөд товлолын дагуу лавлагаа шатлалын гэрээт эрүүл мэндийн байгууллагад үзлэг, шинжилгээг хийлгэх юм.
Эрүүл мэнд, өвчин эмгэгийн эрсдэлтэй хүнийг эрт илрүүлэн, даамжруулахгүй эмчилж, сэргийлснээр хувь хүний амьдралын чанар, хүн амын дундаж наслалт нэмэгдэх, цаашлаад эмнэлгийн ачаалал багасгах, улс, орны эдийн засагт учруулж буй эмнэлгийн зардлыг бууруулах зэрэг олон төрлийн ач холбогдолтой.
Урьдчилан сэргийлэх, эрт илрүүлэх үзлэгийн насны багцуудын талаарх дэлгэрэнгүй мэдээллийг танилцуулж байна.
Багц 1: 5 хүртэлх насны даатгуулагчийн урьдчилан сэргийлэх, эрт илрүүлгийн багц
1. Урьдчилан сэргийлэх, эрт илрүүлгийн зар түгээх,
2. Эмнэл зүйн иж бүрэн үзлэг:
3. Биеийн хэмжилт, өсөлтийн үнэлгээ, БЖИ
4. Хөгжлийн үзүүлэлтүүдийн үнэлгээ.
5. Сэтгэц, зан төрхийн үнэлгээ:
6. Амны хөндийн эрүүл мэндийн үзлэг, зөвлөгөө:
8. Зөвлөгөө өгөх, шилжүүлэх
Бага насны хүүхэд 9, 18, 36, 48, 60 сартайд урьдчилан сэргийлэх, эрт илрүүлэгт хамрагдаж, багцад багтсан тусламж, үйлчилгээг бүрэн авсан байна.
Амны хөндийн эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээг 18 сартай (1,6 нас)-гаас эхлэн хүргэнэ.
Үзлэг, шинжилгээ зөвхөн өрх, сум, тосгоны эрүүл мэндийн төвд хийгдэнэ.
Багц 2: 6-17 насны даатгуулагчийн урьдчилан сэргийлэх, эрт илрүүлгийн багц
1. Урьдчилан сэргийлэх, эрт илрүүлгийн зар түгээх,
4. Сэтгэц, зан төрхийн хөгжлийн үнэлгээ:
5. Сүрьеэгийн эрсдэлийн үнэлгээ:
6. Амны хөндийн эрүүл мэндийн үзлэг, зөвлөгөө:
8. Зөвлөгөө өгөх, шилжүүлэх
Сургуулийн насны хүүхэд энэ багцад багтсан тусламж, үйлчилгээнд жил бүр хамрагдана. Үзлэг, шинжилгээ зөвхөн өрх, сум, тосгоны эрүүл мэндийн төвд хийгдэнэ.
Багц 3: 18-30 насны даатгуулагчийн урьдчилан сэргийлэх, эрт илрүүлгийн багц
1. Биохимийн шинжилгээ (холестерин, триглицерид, АСАТ, АЛАТ, шууд билирубин, амилаза, креатинин, мочевин),
2. Цус болон шээсний ерөнхий шинжилгээ,
3. Тэмбүү илрүүлэх хурдавчилсан шинжилгээ,
4. ХДХВ илрүүлэх хурдавчилсан шинжилгээ,
5. Хепатитийн В, С вирусийн эсрэг бие илрүүлэх хурдавчилсан сорил,
6. Зүрхний цахилгаан бичлэг,
9. Эрт илрүүлгийн асуумж, эрсдэлийн үнэлгээ
Үзлэг, шинжилгээ зөвхөн лавлагаа шатлалын эрүүл мэндийн байгууллагад жилд нэг удаа хийгдэнэ.
Багц 4: 31-45 насны даатгуулагчийн урьдчилан сэргийлэх, эрт илрүүлгийн багц
1. Биохимийн шинжилгээ (холестерин, триглицерид, АСАТ, АЛАТ, шууд билирубин, амилаза, креатинин, мочевин),
2. Цус болон шээсний ерөнхий шинжилгээ,
4. Тэмбүү илрүүлэх хурдавчилсан шинжилгээ,
5. ХДХВ илрүүлэх хурдавчилсан шинжилгээ,
6. Хепатитийн В, С вирусийн эсрэг бие илрүүлэх хурдавчилсан сорил,
7. Эсийн шинжилгээ –ПАП тест,
11. Зүрхний цахилгаан бичлэг,
12. Улаан хоолой, ходоодны дуран,
13. Цээжний рентген зураг
15. Эрт илрүүлгийн асуумж, эрсдэлийн үнэлгээ:
Үзлэг, шинжилгээ зөвхөн лавлагаа шатлалын эрүүл мэндийн байгууллагад жилд нэг удаа хийгдэнэ.
Багц 5: 46-60 насны даатгуулагчийн урьдчилан сэргийлэх, эрт илрүүлгийн багц
1. Биохимийн шинжилгээ (холестерин, триглицерид, АСАТ, АЛАТ, шууд билирубин, амилаза, креатинин, мочевин),
2. Цус болон шээсний ерөнхий шинжилгээ,
4. Өтгөнд далд цус илрүүлэх шинжилгээ,
5. Хепатитийн В, С вирусийн эсрэг бие илрүүлэх хурдавчилсан сорил,
6. Эсийн шинжилгээ –ПАП тест,
10. Зүрхний цахилгаан бичлэг,
11. Улаан хоолой, ходоодны дуран,
12. Цээжний рентген зураг
14. Эрт илрүүлгийн асуумж, эрсдэлийн үнэлгээ
Үзлэг, шинжилгээ зөвхөн лавлагаа шатлалын эрүүл мэндийн байгууллагад жилд нэг удаа хийгдэнэ.
Багц 6: 61-ээс дээш насны даатгуулагчийн урьдчилан сэргийлэх, эрт илрүүлгийн багц
1. Биохимийн шинжилгээ (холестерин, триглицерид, АСАТ, АЛАТ, шууд билирубин, амилаза, креатинин, мочевин),
2. Цус болон шээсний ерөнхий шинжилгээ,
4. Өтгөнд далд цус илрүүлэх шинжилгээ,
5. Хепатитийн В, С вирусийн эсрэг бие илрүүлэх хурдавчилсан сорил,
9. Зүрхний цахилгаан бичлэг,
10. Улаан хоолой, ходоодны дуран,
11. Цээжний рентген зураг
13. Эрт илрүүлгийн асуумж, эрсдэлийн үнэлгээ:
