Өмнө нь О.Золбаяр менторыг UbCab-ын захирал болоод төрчихсөн юм шиг санаж байжээ. Гэтэл түүнийг өнгөрсөн жилүүдэд хэдэн өдөр нойргүй хонож, ямар их золиос гарган тэр их уналт босолтыг давсныг төсөөлсөнгүй.

+1,000,000 хүний гар утсанд хар, улбар шар хосолсон логотой UbCab аппликейшн татагдсан байдаг. Энэ аппликейшнийн ачаар над шиг аймхай хүмүүс хэчнээн оройтсон ч дуудах найдвартай такситай, хүүхэд авах хүн олдохгүй байсан ч товч дараад л гэртээ хүргүүлчихдэг тийм л итгэлтэй жолоочтой болсон. Ганц миний төдийгүй олон хүмүүсийн амьдралын ачаанаас хөнгөлж, нийгмийн асуудлуудын нэг хэсгийг ч болов арилгаж байгаа UbCab аппликейшнийг үүсгэн байгуулагчид дунд О.Золбаяр захирал бий. Саяхан түүнийг “Өглөөний ментор” арга хэмжээн дээр зочноор оролцохыг уриад, хүлээж авахад нь хэдэн нүүр төлөвлөгөө бэлдчихээд л хүлээж байлаа.

Бизнесийн санаагаа олчихсон ч хэрхэн эхлүүлэхээ мэдэхгүй эсвэл хэдийн эхлүүлчихсэн ч яагаад ч юм гацчихсан гэх мэт дор бүрнээ л гарц хайсан 28 хүн MStars Hub дээр өглөөний 07 цагт иржээ. Бас л чин сэтгэлийн дуудлага, хүсэл зорилго шүү тийм ээ.

Асуулт, хариулт эхлээд л төд удалгүй “Дэлхийд амжилттай болсон Uber-ийн загварыг хэрэгжүүлсэн юм чинь дампуурахгүй нь ойлгомжтой” гэх сэдэв хөндөгдөв. Гэтэл анх 2013 оноос хойш л UBCab апп-ийг хөгжүүлсэн боловч олны хэрэглээнд нэвтэрч, танигдаж эхэлсэн нь хоёр, гуравхан жилийн л хэрэг байлаа.  Тиймээс хэдий  Uber-ийг  “алтан гадас од” болгон ажилласан ч Монголын зах зээл, хэрэглэгч өөр. Технологийн боломж, дэд бүтэц, газарзүйн зураглал, эрхзүйн орчин ч шал ондоо байсан гэдгийг тайлбарласан. Тиймээс тас харанхуй хонгил дотор төгсгөл нь тодорхойгүй байхад л алсын хараа, зорилго мөрөөдлөөрөө гэрэлтүүлээд явсаар л байсан гэсэн үг. Энэ хоорондох долоо, найман жил нэмээд “Мизорн” компанийг 2009 оноос хойш эхлүүлсэн буюу нийт 13 жилийн түүхээ бидэнд сонирхуулав.

2013 оноос UbCab-ийг хөгжүүлэхээр төвлөрөн ажиллаж, захиалгат ажлуудаа хойшлуулав. Нэгхэн жилийн дараа л гэхэд татвар, ниймийн даатгал төдийгүй эргэн тойрныхон, хувь хүмүүс, байгууллагуудад нэлээд өртэй болж, санхүүгийн хувьд дампуурлаа зарлах хэмжээнд тулжээ. Оффисоос хоёр өрөө байр луу нүүж, цалинг нь тавих чадалгүй болсон учраас нягтлан, дадлагын хөгжүүлэгчтэйгээ л үлдсэн. Энэ хэдэн жилүүдэд үүсгэн байгуулагчид ямар ч цалингүй ажиллаж, UbCab-ийн цөөхөн хэдэн хэрэглэгчдийнхээ урмын үгээр тэтгэгдэн явж. Гэтэл үүсгэн байгуулагчдын зарим нь өөр зорилго, тэмүүлэлтэй болсноор арын алба буюу технологио хариуцан ажилладаг байсан О.Золбаяр манлайллыг авч, гүйцэтгэх захирал болохоос аргагүйд хүрчээ. Харилцагчдын тоогоо нэмэгдүүлж, гэрээ хэлэлцээрүүдийг чамбайруулан захиалгат ажлуудаа амжилттай болгож, энэ олсон орлогоороо UbCab-ийг санхүүжүүлсээр дараа, дараагийн шатны хөрөнгө оруулалтад хүргэжээ. Ингэж л өнөөгийн UbCab бий болсон байна. Тухайн үедээ хүнд цаг үеийг туулж, асар их ачаалалтай ажилласан ч тэр хэрээрээ чадваржиж, туршлагатай болсон гэж О.Золбаяр ментор ярив.

Хариултаас нь дараагийн асуултуудаа ургуулан гаргаад, яриагаа эрчтэй өрнүүлэх зорилготой байсан миний бодол санаа гэнэт алсраад явчихлаа. Өмнө нь үнэндээ О.Золбаяр менторыг UbCab-ын захирал болоод төрчихсөн юм шиг санаж, саяхан л 25 жолооч дуудаж өгч байсан тэр л нөлөөтэй гэдгээр нь төсөөлж байжээ. Гэтэл түүнийг өнгөрсөн жилүүдэд хэдэн өдөр нойргүй хонож, ямар их золиос гарган тэр их уналт босолтыг давж гараад энд сууж байгаа гэдгийг хэзээ ч бодож байсангүй. Ингэж олон зүйлийг ухаарч байх зуур О.Золбаяр ментор асуултад хариулаад дуусчихжээ. Юу ч сонсож чадсангүй. Нэг хэсэг баларсан шүү.

Тэгэхээр бараг хүн бүрийг л стартап эхлүүлэх хэрэгтэй юм шиг шахаж, залуу үеийг фоматуулаад байгаа инфлүүнсерүүд зөв үйлдэл хийж байна уу?  Том хөдөл, яг одоо эхэл, бизнес хийгээд баяж гэж хэлэх нь өнгөц дүгнээд, хөнгөн хуумгайгаар бусдад таалагдахын тулд хүргэж байгаа мессэж бус уу. Харин О.Золбаяр менторын хэлж байгаа өнцөг нь өөрийгөө сайн  бэлтгэ, туршлага хуримтлуул, багаа бүрдүүл тэгвэл бага алдана, эрсдлээс холуур тойрно гэж зөвлөж байв.

Мэдээж маш олон санаа, сэдлийг өөрийн туршлагаасаа бидэнтэй хуваалцсан билээ. Авах гээхийн ухаанаар хандаж, цааш нь лавшруулан судлахыг ч санал болгож байсан. Жишээлбэл,

• Сайн бүтээгдэхүүн өөрөө маркетинг. Хэчнээн сайн маркетинг хийгээд бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ чинь өөрөө үнэ цэнтэй биш бол хол явахгүй.

• Чиний бизнесийг чамаас илүү мэдэх нэгэн хаа ч байхгүй. Тэгэхээр хэнд ч бүү найд.
• Баг дотроо гүйцэтгэх үүрэг, дааж явах ачаануудаа хуваарилах ёстой. Хэн нь хакер, хастлер, хипстер гэдгээ тодорхойлоод явсан баг илүү урагшилдаг.

• Зах зээл, хэрэглэгчийн зан үйлдэл тааварлашгүй, хурдан хувьсч өөрчлөгдөж байгаа. Тиймээс стартапууд урт хугацааны төлөвлөгөө гаргах нь боломжгүй.

• Хөрөнгө оруулалтын талаарх асуултууд ирсэнд: Жижиг бялууны томоохон хэсэг нь байх уу? Том бялууны нэг хэсэг байх уу? гэдгийг бодолцож үзэхийг санал болгов.

Бор зүрхээрээ эрдслээ үүрч, багагүй уналт босолтыг давж гарсан болохоор энэ ноу-хаугаа дөнгөж стартапаа эхлүүлсэн энтрепренерүүдэд хуваалцан, олон жилийн дараа хүрэх ололт, амжилтыг нь богиносгохын тулд ментор хийж эхэлсэн гэнэ. Миний мэдэхээр анхны ментий нь дараагийн шатны хөрөнгө оруулалтаа авчихсан, богино хугацаанд бизнес нь өргөжин тэлж яваа. Тэгэхээр энэ өдөр эртлэн босч, зорилго тавин ирсэн хэн бүхэн менторын зөвлөгөө, чиглүүлэг авч чадсан гэдэгт итгэлтэй байна.

   /”Өглөөний ментор” арга хэмжээнээс хийсэн тэмдэглэл/

Эх сурвалж: Postby.mn /Гандиймаа/