Дэлхийн банкны судалгаагаар Индонез улс Зүүн Ази, Номхон далайн бүсэд багтдаг орнуудаас хамгийн хурдацтай хөгжиж буй орны тоонд багтжээ. Одоо индонезууд хөгжлийнхөө төвшингөөр Хятад, Энэтхэгийг гүйцэхээр нэхэж явна. Тус улс эдийн засгийн өсөлтөө хадгалж чадсан нэг нууц нь татварын шинэ бодлого нь гэнэ. Тодруулбал, тансаг хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүнд өндөр татвар тогтоох хууль хэрэгжүүлж эхлээд нэлээд хэдэн жил болж байгаа аж. Тансаг хэрэглээнд өндөр татвар тогтоох хууль батлагдсанаар иргэдээсээ10-75 хувийн татвар авдаг болжээ. Жишээлбэл, тансаг хэрэглээний, тэр дундаа импортын өндөр үнэтэй электрон бараа, гар утас, компьютер, зурагт худалдан авч байгаа бол 10, тансаг зэрэглэлийн хөгжмийн зэмсэг, орон сууц, үнэртэй усанд 20, далбаат онгоц, автомашин, үнэт эрдэнийн чулуу, зүүлт худалдан авбал 75 хувийн татвар ногдуулдаг болсон гэнэ. Үүндээ амташсан Индонезийн Засгийн газар тансаг хэрэглээний татвараа нэмэгдүүлж, дээд хязгаарыг нь 125-150 хувь болгон нэмэгдүүлэх талаараа мэдэгдэж байсан . Тэд тансаг хэрэглээний татварын хувь хэмжээг ингэж өсгөх нь эдийн засгийн өсөлтийг дотооддоо шингээх хамгийн зөв аргын нэг гэж үзэж байгаа юм байна. Өндөр үнэтэй импортын бараа, бүтээгдэхүүнд татвар ногдуулж эхэлснээр гадаад худалдааны алдагдал нь буурч, татварын орлого нэмэгдэж, хэрэглээний барааны импорт эрс багасч, үндэсний үйлдвэрлэлийн бараа бүтээгдэхүүний борлуулалт нь ч өссөн дүнтэй гарчээ. Ийнхүү эдийн засагт нь эергээр нөлөөлж байгаа учраас тансаг хэрэглээний татварын хэмжээг нэмэх болсон талаараа Индонезийн эрх баригчид итгэл төгс мэдэгдэв.
Харин энэ хуулийн эцэг гэж хэлж болохоор АНУ, Герман, Франц зэрэг өндөр хөгжсөн оронд Тансаг хэрэглээний татварын хуулийг илүү нарийвчлалтай боловсруулж, ашиг хүртэж байгаа гэж шинжээчид хэлдэг. Эндээс санаа авсан дэлхийн улсуудын ихэнх нь тансаг хэрэглээний татвартай болоод байна. Манай хоёр хөрш ч татварын энэ системийг хэрэгжүүлж эхэлсэн.
ОХУ л гэхэд 2014 оноос тансаг зэрэглэлийн буюу 3-5 сая рублийн үнэтэй атвомашин худалдан авбал 1.5, 5-10 сая хүртэл рублийн автомашинд хоёр, харин 10-15 сая рублийн үнэтэй автомашинд гурван коэффициентээр тус тус татвар ногдуулж байхаар болсон. Манайхаар бол 200 сая төгрөгийн үнэтэй автомашин худалдан авбал дээрх коэфициентээр татвар төлнө гэсэн үг.
ЭНЭТХЭГ улс тусгай хамгаалалтын буюу дархан цаазат бүсэд 500 ам метр талбай бүхий орон сууцанд амьдарч байгаа бол тансаг хэрэглээ гэж үзэж татвар ногдуулснаар хагас сая рупи татварт төлдөг. Саяхнаас 1000 ам метр бол нэг сая, түүнээс дээш бол 1.5 сая рупигийн татвар тогтоохоор болжээ.
ТАЙЛАНД улс брендийн гутал, сүрчиг, цүнх, гоо сайхны барааны дэлгүүрээс 30 хувийн татвар авдаг байна. Тус улс аялал жуулчлал нь маш сайн хөгжсөн учраас брендийн дэлгүүрийн орлого тэр хэрээр ашигтай ажилладаг аж. Тэгвэл НИГЕР улсад хувийн онгоцтой бол нислэг хийх бүрт нь дөрвөн мянган ам.долларын татвар ногдуулдаг байна. Тус улс онгоцны нислэгийн татвараас 1.4 сая долларын орлогыг улсын төсөвтөө оруулжээ.ГРЕК, АВСТРАЛИД мөн нисдэг тэрэг, онгоцтой хүмүүсээс тансаг хэрэглээний татвар гэж авдаг. Мөн моторын хүчин чадал өндөр, утаа их гаргадаг тансаг зэрэглэлийн авто машинаас татвар ногдуулдаг. Учир нь шатахуун “иддэг”, утаа гаргадаг машин нь агаарын бохирдол үүсгэх нэг хүчин зүйл болж байгаа учраас хүн амын эрүүл мэндэд сөргөөр нөлөөлнө гэж үзээд татвар авахаар болсон байна.
Ж.Эрдэнэбатын Засгийн газар 2016 улсын төсвийн тодотгол нийт найман төрлийн татварыг нэмэгдүүлэхээр оруулж ирсэн. Энэ олон нийтийн шүүмжлэлийг нэлээд дагуулж байгаа. Үүнд тансаг хэрэглээ гэж болохоор хэд хэдэн татварын төрөл байгаа. Тухайлбал, үл хөдлөх хөрөнгө буюу 150 ам метрээс дээш орон сууцанд татвар ногдуулахаар оруулж ирсэн. 151-160 ам метртэй байрнуудаас жилд 450 мянган төгрөг, 161-170 бол 900 мянга зэргээр талбайн хэмжээнээс хамааран татварын хэмжээ өсч байгаа бөгөөд 500 ам метрээс орон сууцанд амьдардаг бол жилд 18 сая төгрөгийн татвар төлүүлэхээр тусгасан байгаа юм. Мөн 4500-аас дээш цилендрийн багтаамж нь автомашины машинаас өндөр татвар авах, архи, тамхины татварыг нэмэгдүүлэх, хадгаламжийн хүүгийн орлогоос татвар авахаар төсвийн төсөлд тусгасан. Гэхдээ нэлээд шүүмжлэл дагуулж байгаа учраас татвар нэмэгдүүлэх асуудлыг нийтээр нь дахин судлах шийдвэрийг УИХ дахь МАН-ын бүлэг гаргасан.
Уг нь эртнээс тансаг хэрэглээ болчихсон, "тасарчихсан" үнэтэй Зайсан орчмын орон сууцны хороолол, хауснуудаас тансаг хэрэглээний татвар авч болох санагдана. Дэлхийн анхны дархан цаазат Богд уулын ойр орчимд орон сууцны хороолол, хаус барихыг зөршөөгдөггүй ч өнөөдөр аялал жуулчлалын цогцолбор нэрээр хамаг газрыг нь хамж аваад орон сууцны барилгаар дүүргэсэн. Тэд, тэнд амьдарч байгаа хүмүүс улсын тусгай хамгаалалттай бүст бизнес эрхэлж, бас амьдарч байгаагийнхаа төлөө бусдаас илүү татвар төлж яагаад болохгүй гэж.
