УИХ-ын чуулганаар Монголбанкны ерөнхийлөгчөөр С.Наранцогтыг томилох асуудлыг хэлэлцэж байна.
УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж: Манай МАН ард түмнийхээ дансыг хааж дапаалдаг нам болсон. Дарга томилж ард түмнээ даралдаг нам болж байна. Өчигдөр баахан дэд сайд томилсон. Өнөөдрийн төсвийн бодлого маш их асуудалтай нөхцөл байдалд орсон. 20,000 ААН дампуурсан. 28,000 ААН-ийн данс хаасан. Татварын өр бол 3.5 их наяд болсон. Энэ өр юунаас болж байна гэвэл 2016 оноос хойш тасралтгүй татварын дарамт өссөн. 2021-2022 онд асар их огцом өсч ААН-үүдийг бүрэн сүйрэлд аваачиж байгаа юм. Өнгөрсөн хугацаанд төсвийн бодлого буруу явж ард иргэдийг өрөнд оруулах, хамаг хөрөнгийг хуйхаалах ажлуудыг л хийсэн байна. Тиймээс өнөөдрийн нөхцөл байдал хүнд болоод байна.
Зэсийн үнэ нэмэгдсэнээс бусдаар бүх зүйл хасах руу орж байна. Зэсийн үнэ өсөж байж та нар амь зогоож байх шиг байна. Амьдрал ийм хүнд байхад дахиж дэд сайд нарыг томилж ард түмнээр даажигнаж та нарын мөнгийг дарга нарт зарцуулна гэх бодлого бол хэрээс хэтэрч байна. Төсөв мөнгөн дээр зайлшгүй арга хэмжээ авах хэрэгтэй байна. Төсөв мөнгөөрөө хувийн хэвшлээ дэмжсэн улс эх орон л хөгжиж чадна. Тиймээс мөнгөний бодлого дээр одоо найдахаас өөр арга алга. Монголбанкны ерөнхийлөгчөөр томилогдож байгаа хүн зээлийн хүү бууруулах, хадгаламжийн дээд хүүн дээр хязгаарлалт тогтоох ажлуудыг тодорхой хийсний үр дүнд иргэдийн эдийн засагт эерэг үр дүн авчрах боломжийг нээх юм. Засгийн газрынхаа халаасанд орж болохгүй. Цаашдаа уул уурхайн бүтээгдэхүүнээс хамгийн их өсөлт, эрэлттэй байх нь зэс юм. Зөвхөн зэсийн үнэ дээр биш, эдийн засгийн олон төрөлд анхаарах хэрэгтэй.
Монголбанкны ерөнхийлөгчид нэр дэвшигч С.Наранцогт: Өнгөрсөн 10 жилийн хугацаанд Монгол Улс төсвөө гурав дахин тэлсэн. Мөнгөө гурав дахин тэлсэн байна. Бодит эдийн засгийн өсөлт нь 5-6 хувьтай явж ирсэн. Энэ үүсч байгаа зөрүү бол өнөөдрийн инфляц, үнийн хөөрөгдөл, хөөсрөлийг бий болгосон. Энэхүү хөөс хагарах түвшинд хүрэх гэж байна. Мөнгөний бодлого, төсвийн бодлого аль аль нь агшиж энэ хөөсийг хагалахгүй. Үүнийг тогтвортой макро эдийн засгийнхаа суурь үзүүлэлттэй уялдсан түвшинд аваачих ёстой гэж бодож байна. Чилийн Төв банкнаас явуулдаг мөнгөний бодлого их оновчтой явдаг. Бид ч мөн тэр загвар руу явах нь зөв гэж боддог.
Зээлийн хүүгийн үндсэн шалтгаанд инфляц, эрэлт нийлүүлэлтийн хууль хэрэгжиж байгаа. Мөнгө хүүлэлтийн хувьд хэтэрхий өндөр хэмжээнд хүрсэн. Зээлийн хүүг одоо зах зээлийн зарчмаараа явж байгаа. Банкин дээр явж байгаа хүүг захиргааны аргаар тогтоох нь салбар болоод зах зээлийг эвдлэх буруу жишиг рүү явуулах юм. Төсөв мөнгөний бодлого сайн уялдаад мөнгөний бодлогоо Төв банк тодорхойлж үүнийгээ хэрэгжүүлдэг байх ёстой. Хэрэгжилтэн дээр алдаа гараад үүнээс болж одоогийн хүндрэлүүд үүссэн гэж бодож байна. Асуудлыг суурь нөхцөлтэйгөө уялдуулсан судалгаа шинжилгээн дээр үндэслэж, үүний хэрэгжилтийг бодитой хангаж үнэн зөв мэдээллийг өгөх болно.
УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж: Өнгөрсөн хугацаанд эсрэг талд байгаа нөхдүүд нүүрсний хулгайгаар тэдний хамаарал бүхий компани, ААН, иргэд баяжсан. Нийт хадгаламж эзэмшигчдийн 5 хувь нь нийт хадгаламжийн 95 хувийг эзэмшдэг. Тэгэхээр ард иргэд бол хадгаламждаа мөнгөтэй байгаад байгаа зүйл бараг байхгүй. Хөдөө малчид хэцүүдэж дуусч байна. Тиймээс зээлийн хүүгийн дээд хэмжээг тогтоох тухай асуудлыг шийдэж, ААН-ээс өндөр хүүтэй зээл аваад, нүүрсний хулгайчдыг баяжуулдаг зүйлээс л татгалзмаар байна.
Монголбанкны ерөнхийлөгчид нэр дэвшигч С.Наранцогт: Хадгаламжийн бүтцийг их ярьж байна. Манай банкуудын зээл олголт 24 хувиар өссөн. Эх үүсвэрийн 44 хувь нь хадгаламж эзэмшигчдийн мөнгө байгаа. Эрэлт нийлүүлэлтийн хууль үйлчилж байгаа. Эрэлт их байгаа учраас зээлийн өсөлт өнгөрсөн жилээс 24 хувиар нэмэгдсэн. Тэр дундаа хэрэглэгчдийн хэрэглээний зээл илүү өсөлттэй байгаа. Бүр нарийвчилбал тэтгэврийн зээлийн өсөлт 44.2 хувь. Зээлийн хэрэгцээ яваад байдаг. Дотоод хадгаламж нь инфляцтай уялдаж тогтож байгаа. Инфляцаас доош түвшинд хадгаламжийн хүүг хүчээр оруулах тухай, банкны өөрийн үйл ажиллагаа, эрсдэлийн зардал ашгийг харж байгаа.
