УИХ-ын Хууль зүйн байнгын хорооны өнөөдрийн хуралдаанаар Гэр бүлийн хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хууль, тогтоолын төслүүд, Гэр бүлийн тухай /Шинэчилсэн найруулга/ хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүдийн хэлэлцэх эсэхийг хэлэлцэж байна.
Хуулийн үзэл баримтлалыг ЗГХЭГ-ын дарга С.Бямбацогт танилцуулав. Танилцуулгатай холбоотойгоор гишүүд асуулт асууж, хариулт авсан. Асуулт, хариулт дууссаны дараа санал хураалт явуулахад хуралдаанд оролцсон гишүүдийн дийлэнх нь дээрх хуулийг төслүүдийг хэлэлцэхийг дэмжлээ. УИХ-ын гишүүд дөрвөн парламент дамнан яригдсан Гэр бүлийн тухай хуулийг 126 гишүүнтэй парламент заавал батлах ёстой гэсэн юм. Мөн хуулийн төсөл дээр ажиллах УИХ-ажлын хэсгийг эрэгтэй гишүүнээр ахлуулах саналыг УИХ-ын гишүүн С.Одонтуяа гаргав.
Энэ үеэр УИХ-ын гишүүн Д.Пүрэвдаваа: Шүүхээс шийдвэр гаргаад хүүхдүүдийг асрамжинд аваачих юм уу. Шүүхийн процесс хэр удаан үргэлжлэх юм. Тэр хугацаанд хүүхдүүд ямар нөхцөл байдалд байх вэ. Энэ тодорхойгүй байна. Шүүхийн ачаалал нэмэгдэнэ. Асрамжийн үйл ажиллагаа, төсөв зардал гээд суугдсан уу. Хүүхдийн саналыг авах шинжээч томилно гэнэ. Хэдэн шинжээч Монгол Улсад бэлэн байгаа юм. Үүнтэй холбоотой боловсон хүчний бодлого байгаа юу. Хувийн хэвшлээс явах юм уу, төр баахан шинжээч томилох юм уу. Гэрлэлт бүрдүүлэхэд шаардлагатай заавал өгөх эрүүл мэндийн шинжилгээ байдаг. Үүнийг ямар журмаар явуулах юм. Эдийн засагт хэдий хэмжээний ачаалал үүсгэх юм. Гэр бүл бүртгэхээс өмнө заавал сургалтад хамруулах юм байна. Үүнийг төр хариуцах юм уу. Хамтран амьдрагчийг хуульчилсан байна. Эдийн болон хөрөнгийн маргааныг нь яаж шийдвэрлэх юм.
Хууль зүй, дотоод хэргийн яамны төрийн нарийн бичгийн дарга Н.Мягмар: Хүүхдийг шууд асрамжийн газарт шилжүүлэх шийдвэрийг гаргахгүйгээр гэр бүлийн орчинд өсгөх үүднээс төрөл садангийн хүнд нь асран тэтгэлгийг нь тогтоох. Мөн асралт гэр бүлд өсгөх зэрэг арга хэмжээг түрүүлж авна. Дараа нь асрамжийн газар. Гэр бүлийн хэрэг, хүүхдийн хэргийг хянан шийдвэрлэх дагнасан шүүх байгуулсан хуультай холбоотойгоор процессын хууль дээр нөхцөл байдлын шинжээчийн асуудлыг оруулж ирж байна. Нөхцөл байдлын шинжээч нь гэр бүлийн хэргийг судлаад шүүхийн бүтцэд ажиллана. Ингэснээр гэр бүл, хүүхдийн асуудлыг тэргүүн эгнээнд хамгаалж шүүгчид тайлбар гаргаж өгнө. Тайлбарт үндэслэн шүүгч бодитой дүгнэлт гаргана гэж үзэж байна. Хүний нөөцийн асуудлыг Гэр бүл, хөдөлмөр нийгмийн хамгааллын яам, Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх ерөнхий газраас бэлтгэнэ.
Шүүхийн Ерөнхий Зөвлөлийн гишүүн П.Золзаяа: Гэр бүлийн шүүх байгуулах ач холбогдлын талаар маш олон ярьсан. Өнөөг хүртэл явж ирсэн шүүхийн практик бол ерөнхийдөө шийдээд л явдаг. Яг үнэндээ яагаад гэр бүл салдаг, асуудал юундаа байдаг, нийгэм эдийн засгийн бүхий л суурь зүйлийг судалдаг байх ёстой. Энэ шийдлийг өнөөдрийг хүртэл гаргаж чадаагүй. Одоогийн байдлаар гэр бүлийн дагнасан шүүхэд мэргэжлийн шүүгч байх ёстой гэдэг үүднээс сонгон шалгаруулалт явуулж байна. Тэнцсэн хүмүүс цөөхөн. Гэхдээ нөхөх арга байгаа. Ажиллаж байгаа шүүгч нараас шилжүүлж бүрдүүлэх боломжтой. Үйл ажиллагаа явуулах өөрийн байр асуудалтай байна. Юу ч гэсэн анхан болон давж заалдах шатны шүүхийн байрыг сонгочихсон засварын ажлыг хийх гэж байгаа боловч төсвийг нь оны сүүлээр хураачихдаг. Тендер зарлачихсан, гэрээ байгуулах хэмжээнд явж байгаа. Гэр бүлийн тухай хуулийг дагаад нэлээд хэдэн ажлын орон тоо бий болно. Жишээлбэл сэтгэл зүйч, нөхцөл байдлын шинжээч гэх мэт. Орон тоог тооцоолсон боловч төсөв дээр хасагдчихсан. Хуулийн хэрэгжих нөхцөлийг хангах гэхээр төсвийг нь хасчихсан тохиолдол гарч ирсэн.
Улсын Дээд шүүхийн шүүгч Г.Алтанчимэг: Олон улсад гэр бүл, хүүхдийг хамгаалах ажиллагаа дагнасан шүүх, мэргэшсэн шүүгчийн хэмжээнд явдаг. Иргэний хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд олон төрлийн харилцаа явдаг. Энэ харилцаанаас тасалж аваад гэр бүлийн шүүх байгуулаад хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааг өөр зарчмаар явуулбал гэр бүлийг аварч үлдэх, хүүхдийн эрх ашгийг хамгаалахад үр дүн гарна. Процессын хууль дотор гэр бүлийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны тусдаа бүлэг бий. Гэхдээ төдийлөн сайн журамлаж чадаагүй. Дагнасан шүүх байгуулснаар гэр бүлийн хэрэг дээр ажиллах тусдаа баг бий болно.
