Тайланд улсын нийслэл Бангкок хотноо 11 дүгээр сарын 1-ний өдөр олон улсын 1000 гаруй активист Дэлхийн иргэний нийгмийн долоо хоногт оролцохоор цуглажээ. Иргэний нийгмийн хамгийн том чуулга болох уг арга хэмжээг дэлхийн иргэний нийгмийн нэгдэл CIVICUS болон Азийн Ардчиллын Сүлжээ хамтран зохион байгуулж буй. Хөтөлбөрийн хүрээнд үндсэн хамтрагч болох 75 байгууллага нийт 120 гаруй салбар хэлэлцүүлгийг 5 өдрийн турш өрнүүлэх юм.
Мандип Тивана CIVICUS-ийн Ерөнхий нарийн бичгийн дарга
-Мандип Тивана, CIVICUS байгууллагын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга
“Хүн төрөлхтөний өмнө тулгарсан сорилтуудыг даван туулахад иргэний нийгмийн оролцоо нэн чухал билээ. Иймд энх тайван, шударга ёс, тэгш байдлын төлөө хүчин зүтгэж буй иргэний нийгмийн ололт амжилтыг цохон тэмдэглэхэд Дэлхийн иргэний нийгмийн долоо хоногийн утга учир оршино. Олон улсад авторитари төр хүчирхэгжиж, дайн, мөргөлдөөн нэмэгдэх хэрээр хүний эрх зөрчигдөх нь нэмэгдсээр байна. Тэдгээрийн шийдлийг тодорхойлоход хил хязгаарыг үл харгалзан иргэний нийгэм хамтын хүчин чармалт гаргах шаардлагатай болжээ” гэлээ.
Энэхүү арга хэмжээ нь манай улсын хувьд ч чухал ач холбогдолтой. Учир нь CIVICUS байгууллагын 2024 оны иргэний орон зайн мониторинг үнэлгээгээр Монгол Улс 7 оноо буурч “Саадтай” ангилалд хамаарах болсон. Ялангуяа үг хэлэх, үзэл бодлоо илэрхийлэх эрхээ эдэлсэн хүний эрх хамгаалагчид, сэтгүүлчдийн эрх чөлөөг хязгаарлаж, хяхах оролдлогууд гарсныг онцолсон байна. Дэлхийн иргэний нийгмийн долоо хоног нь Монголын хүний эрх хамгаалагчид, иргэний нийгмийн байгууллагууд туршлага судалж, олон улсын сүлжээгээ өргөжүүлэх чухал тавцан болж байна. Манай улсаас иргэний нийгмийн салбарын 10 гаруй оролцогч оролцохоор иржээ.
Ц.Мандхайхатан, Бодлогод Залуусын Хяналт ТББ-ын Гүйцэтгэх захирал
-Бодлогод Залуусын Хяналт ТББ-ын Гүйцэтгэх захирал Ц.Мандхайхатан “Ардчилал иргэний нийгэмгүйгээр орших боломжгүй ч өнөөдөр дэлхий даяар иргэний орон зай хумигдаж байгаа нь харамсалтай. Хэдий хүнд цагийг туулж байгаа ч иргэний нийгмийнхэн нэг дор цуглаж ардчилал, хүний эрх, энх тайвны төлөө хүчээ нэгтгэх, суралцах, итгэлээ дахин олж авах боломж бидэнд гарч байна” гэлээ.
2025 оны байдлаар дэлхийн 198 орноос 116 оронд үг хэлэх, үзэл бодлоо илэрхийлэх, эвлэлдэн нэгдэх эрх чөлөө хязгаарлагдаж, иргэний орон зай хумигдаж буй энэ цаг үед Дэлхийн иргэний нийгмийн долоо хоногийн ач холбогдол улам нэмэгдэж буй.
Дэлхийн иргэний нийгмийн долоо хоног эхний хэлэлцүүлгийн илтгэгчид
Энэ удаагийн иргэний нийгмийн долоо хоног “Иргэний идэвхийг цохон тэмдэглэх нь: Орчин цагийн ардчилал, хүний эрх, хүртээмжтэй байдлыг дахин эргэцүүлэхүй” сэдвийн хүрээнд зохион байгуулагдаж байна. Салбар хэлэлцүүлгүүдээр уур амьсгалын өөрчлөлт, хиймэл оюун ухааны нөлөө, ардчилал, иргэний жагсаж, цуглах эрх, үзэл бодлоо илэрхийлэх эрх чөлөө, хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүсийн эрх гэх мэт өргөн хүрээг хамарна.
Мөн энэ жил CIVICUS ба Азийн Ардчиллын Сүлжээ хамтран сэтгүүлчдэд зориулсан тэтгэлэгт хөтөлбөр зарлаж, 16 улсын 20 сэтгүүлчийг Дэлхийн иргэний нийгмийн долоо хоногт оролцуулж байна.
