Ерөнхий сайд Г.Занданшатар эрчим хүчний нөхцөл байдалтай танилцав. Энэ үеэр ТЭЦ-3-т гарсан осол аваарын нөхцөл байдлын талаарх мэдээллийг дулааны гуравдугаар цахилгаан станцад БЭТ-өөр томилогдсон Н.Тавинбэх танилцууллаа.
БЭТ Н.Тавинбэх: Дулааны гуравдугаар цахилгаан станц жилд 1.1 тэрбум кВт/цаг эрчим хүч, 2.6 сая Гкал/цаг дулаан эрчим хүч үйлдвэрлэдэг. Энэ хэрэглээ нь төвийн бүсийн цахилгаан эрчим хүчний 14 хувь, Улаанбаатар хотын дулаан хангамжийн 31 хувь, үйлдвэрийн уурын 47 хувийг хангадаг ийм эх үүсвэр юм. 2025 оны зургадугаар сарын 2-ны өдөр турба генератор 9 гэмтэж, цаашид ашиглах боломжгүй болсноор Монгол Улсын эрчим хүчний систем цахилгаан хангамжийн хувьд 50 МВт-аар, дулаан хангамжийн хувьд 100 Гкал-ын дутагдалд орсон. Ийм хэмжээгээр улсын хэмжээнд цахилгаан, дулааны дутагдах эрсдэлтэй нөхцөл байдал үүссэн.
2025 оны зургадугаар сарын 20-ны өдөр Засгийн газар тус станцад онцгой дэглэм тогтоож, Засгийн газрын бүрэн эрхт төлөөлөгч томилон ажиллаж байна.
Одоогоор Дулааны гуравдугаар цахилгаан станц зуны бага ачаалалд хэвийн ажиллаж байна. Төлөвлөгөөт засврын ажил 45 хувьтай байгаа бөгөөд 9-р сарын 15 гэхэд дуусгахаар төлөвлөж байна. Үүссэн аваар осолтой холбоотойгоор хоёр үе шаттай ажил хийж байна. Нэгдүгээр үе бол галд өртсөн барилгыг буулгах, шинээр барих ажлыг хийнэ. Энэ ажлыг 2025 оны арванэгдүгээр сардаа багтаан хийхээр төлөвлөж байна. Зураг төсөлд онцгой анхаарч, маш сайн хийж гүйцэтгэхээр ажиллаж байна. Өнгөрсөн 20 хоногт энэ ажлыг бүрэн дуусгасан.
Хоёрдахь нь 100 Гкаллын дулааны хангамжийн турбиныг хэвийн хангах хүрээнд нэмэлт технологийн арга хэмжээг авч хэрэгжүүлэхээр ажиллаж байна. Энэ ажлыг мөн аравдугаар сарын 31-ний дотор дуусгахаар ажиллаж байна. Үүнтэй холбоотойгоор ажилд шаардлагатай тоног төхөөрөмж, шугам сүлжээний ажлын техник болон ажлын даалгавруудыг бүрэн гаргасан. Даралт бууруулах төхөөрөмж, сүлжээ салгаагчийн зураг төсөл, төсвийг шийдсэн. Гүйцэтгэгчтэй хэлцэл хийж байгаа бөгөөд долдугаар сардаа багтаан ажил эхэлнэ. Хятадын компаниудтай хамтарч ажиллах чиглэл гарсан. Үнэ болон хугацааны талаар илүү таатай нөхцөлийг санал болгож байгаа. Гэрээ хийснээс хойш 30 хоногийн дотор тоног төхөөрөмжийг Монгол Улсад ирүүлэхээр тохиролцсон.
Гуравдугаар цахилгаан станцаас төвийн системд нийлүүлж байгаа цахилгаан, дулааны дутагдлыг нөхөхийн тулд актлагдсан байсан нэг турба генераторыг ажилд оруулахаар сэргээн босголтын ажлын хүрээнд хийж байна. Энэ нь түр хугацаагаар буюу 2025-2026 оны өвлийн их ачааллыг давахад энэ машиныг ажилд оруулж, тодорхой хэмжээгээр цахилгаан дулааны үйлдвэрлэлийг нэмэгдүүлнэ. Энэ машины засварын ажлыг наймдугаар сарын 15 гэхэд дуусгахаар ажиллаж байна.
Дээр дурдсан хоёр үе шаттай ажлын санхүүжилтийг 2025 оны төсвийн тодотголоор бүрэн шийдүүлсэн. Нийт 15.5 тэрбум төгрөг шаардлагатай урьчилсан төсөв гарсан. Тиймээс энэ ажил ямар нэгэн хүндрэлгүйгээр төлөвлөсөн хугацаандаа хийж гүйцэтгэх шуурхай нөхцөл бүрдсэн.
Сэргээн босголтын хоёрдугаар шатны ажлын хүрээнд гэмтсэн турба генератор 9-ийг бүрэн сэргээх, актлагдсан байсан 25 МВт-ын хүчин чадалтай турба генератор 7-ийг шинэчлэх ажлыг 2026 оны арваннэгдүгээр сарын 1-ээс өмнө ашиглалтад оруулах төлөвлөгөөтэй ажиллаж байна. Өнгөрсөн хугацаанд ТЭЗҮ хийгдэж дууссан. Салбарын шинжлэх ухаан технологийн зөвлөлийн хурлаар долдугаар сарын 18-нд хэлэлцэнэ. Турба генератор 9-ийн гэмтлийн оношилгоо бүрэн хийгдсэн. Одоо буулгах ажлын даалгаврын дагуу зураг төслийг долдугаар сарын 20-ны дотор дуусгахаар гадаад, дотоодын компаниудтай хамтран ажиллаж байна.
Хоёр турба генератор болон бусад тоноглолыг үйлдвэрлэдэг, нийлүүлдэг, барилга угсралтын ажлыг хийдэг БНХАУ-ын 12, БНХГУ-ын 1, Японы 2, ОХУ-ын 2 компаниас үнийн санал авч, хамтран ажиллаж байна. Үнэ болон хугацааны хувьд Хятадын компаниуд хамгийн таатай саналыг ирүүлсэн учраас Хятадын компаниудтай хамтран ажиллана. Ажлын хэсэг гарч, 13-ны өдрөөс Хятад улсад ажиллаж, үйлдвэрүүдтэй танилцаж, санал солилцож байна. Ажлын хэсгийнхэн 18-нд буцаж ирж ажлаа дүгнээд буцаад үлдсэн үйлдвэрүүдэд ажиллах төлөвлөгөөтэй байна.
Хятадын үнийн санал ОХУ-аас ирүүлсэн үнийн саналаас хоёр дахин бага(ам.доллараар тооцоход). Бэлэн байгаа тоног төхөөрөмжийг газар дээр нь очиж үзсэн. Ашиглаж байсан тоног төхөөрөмжийг авч ашиглах нь эрсдэлтэй нөхцөл байдал үүсгэхээр байгаа учраас хоёр турба генератороо шинээр захиалж, үйлдвэрлүүлж, шинээр авч угсрах нь зүйтэй гэдэг шийдэл дээр эцэслэсэн. Хэдийгээр бага зэрэг хугацаа орох ч бүгдийг шинээр авах нь зүйтэй юм. Энэ хоёр турба генераторыг худалдан авахад улсын төсөв дээр 50-ын турбин дээр 60 тэрбум, 30-ын турбин дээр 30 тэрбум төгрөг тусгасан. Энэ санхүүжилт 2025, 2026 оны төсөв дээр дамжин тавигдахаар суусан. 2025 оны төсөв дээр 20 тэрбумыг тавьсан бөгөөд энэ санхүүжилтээр захиалгаа өгөөд ажлаа эхлүүлэх бүрэн боломжтой. Харин хоёр турбин дээр угсралтыг нэлээд шахуу хийх учраас Хятадын талаас санхүүжилтийг шахахаар байгаа тжл үлдсэн санхүүжилтээ 2026 оны нэгдүгээр улиралд багтаавал ажил нэлээд сайн урашлах боломжтой гэж ТЭЦ-3-д томилогчдон БЭТ Н.Тавинбэх Ерөнхий сайдад танилцууллаа.
