Археологичид Хятадын цагаан хэрмийн хамгийн эртний байж магадгүй хэсгийг олжээ. Энэ нь дэлхий дээрх хүний гараар бүтсэн хамгийн том байгууламжуудын нэг болох хананы гарал үүслийг 300 жилээр ухрааж байна. Хятадын Шаньдун мужийн нийслэл Чанцин дүүрэгт байрлах энэхүү гайхамшигт олдвор нь МЭӨ 770-аас МЭӨ 476 оны хооронд буюу гүн ухаантан Күнзийн үеийн үед хамаарахаар байгаа аж. Бүр цаашилбал, Баруун Жоу гүрний сүүл үе буюу МЭӨ 1046-771 оны хооронд үүссэн байж магадгүй байна.
Хятадын Цагаан хэрэм нь зүүн талаараа Дандонгоос баруун зүгт Лоп нуур хүртэл 13 мянга гаруй миль үргэлжилдэг. Энэхүү шинэ олдвор нь Хятадын хамгийн эртний бөгөөд хамгийн урт ханануудын нэг гэгддэг Ци хэрмийн малтлагын үр дүнд олдсон бөгөөд тус улсын хамгийн хүчирхэг Ци хэмээх жижиг улсын цэргийн стратегид чухал үүрэг гүйцэтгэсэн байж магадгүй байна. Шаньдун мужийн Соёлын дурсгал, археологийн хүрээлэн өнгөрсөн оны тавдугаар сараас арванхоёрдугаар сарын хооронд малтлага хийсэн нь Гуанли тосгоны хойд хэсэгт ойролцоогоор 1100 хавтгай дөрвөлжин метр (11,840 хавтгай дөрвөлжин фут) газрыг хамарсан гэж “Archeology News” онлайн сэтгүүлд мэдээлжээ.
Төслийн удирдагч Жан Сугийн хэлснээр хана барих нь хэд хэдэн үе шатаас бүрдсэн байна. Хожмын хэрмүүд нь МЭӨ 475 оны МЭӨ 221 онд, газар нутаг, улс төрийн эрх мэдлийн төлөөх тэмцэлд түгжигдсэн Жоу гүрний үед баригдсан байна. Эдгээр хожмын хана нь барилгын илүү дэвшилтэт техникийг харуулдаг бөгөөд хамгийн бат бөх нь 30 метрээс (98 фут) өргөнтэй байв.
Хятадын цагаан хэрмийн түүх
Хятадын алдарт Цагаан хэрэм нь үнэндээ МЭӨ сүүлийн мянган жилээс МЭ XVII зууны хооронд хэсэгчилсэн байдлаар баригдсан олон бэхлэлтээс бүрддэг. Лондоны метротой зүйрлэшгүй олон зуун жилийн турш өөр өөр "шугамууд" баригдаж, бие биетэйгээ зэрэгцэн оршиж, аварга том сүлжээ үүсгэсэн. Барилгын ажил Цинь гүрний үед (МЭӨ 259-210 он) хойд зүгт дайснуудын эсрэг хамгаалалтын шугамын нэг хэсэг болон баригдаж эхэлсэн. Монголын овог аймгуудаас хамгаалахад туслах зорилгоор Мин гүрний үед (1368-1644) томоохон хэсгүүдийг барьсан. Цагаан хэрэм нь Хятадын эрх баригчдад Торгоны замын худалдааны замаар тээвэрлэж буй бараа бүтээгдэхүүнд татвар ногдуулах боломжийг олгосон хилийн заагийг тогтоожээ.
