2025 оны Монгол Улсын эдийн засгийн өсөлтийн төсөөлөл өмнөх таамагтай харьцуулахад төдийлөн өөрчлөгдөөгүй бөгөөд 7.4 хувьд хадгалагдана гэж Засгийн газар, Монголбанк үзэж байгаа аж. Харин ирэх онд өсөлт бага зэрэг буурч, 6 хувьд хүрнэ гэж үзжээ.
2025 оны эдийн засгийн өсөлт хоёр үндсэн салбараас голчлон хамаарах төлөвтэй аж.
Монголын түүхий эдийн гол экспорт нүүрснээс хамаарч буй. Гэхдээ энэ жилээс Оюу толгойн зэсийн баяжмалын үйлдвэрлэл далд уурхайн бүтээн байгуулалт дууссантай холбоотойгоор зэсийн баяжмалын экспорт нэмэгдэх хандлагатай байна. Жилийн хоёрдугаар хагаст олборлолт нэмэгдэх бөгөөд алтны агууламж сайжрах хандлагатай.
Эдийн засгийн өсөлтөд голлох нөлөө үзүүлнэ гэж таамаглажээ.
Зэсийн үнэ ба Трампын тариф
АНУ-аас хэрэгжүүлж буй худалдааны бодлого эдийн засгийн өсөлтөд сөрөг нөлөө үзүүлэх төлөвтэй бөгөөд 2025 оны эхний улирлын байдлаар АНУ-ын эдийн засгийн өсөлт 2.8 хувьтай гарсан нь хүлээлтээс арай өндөр үзүүлэлт юм. АНУ-ын Ерөнхийлөгч Дональд Трамп БНХАУ, Канад, Мексик улсуудад импортын тариф тогтоосноор зэс, хөнгөн цагаан, төмрийн хүдэр зэрэг металлын үнэ буурах шалтгаан болжээ. Энэ нь дэлхийн эдийн засгийн өсөлтийг удаашруулж болзошгүй гэж эдийн засагчид анхааруулсан байна.
Тэгвэл энэ талаар Монголбанкны Нөөцийн удирдлага, санхүүгийн зах зээлийн газрын захирал А.Энхжин мэдээлэл хүргэлээ.
Тэрээр "Энэ оны эхнээс зэсийн үнэ 10 хувь өссөн байна. АНУ-ын тарифын бодлогын улмаас зэсийн үнэ буурах хандлагатай байгаа ч тарифын хэрэгжилтээс өмнө хэрэглэгчид их хэмжээгээр худалдан авч байгаа нь үнэ өсөхөд нөлөөлжээ. Зэсийн гол хэрэглэгч болох Хятад улсын эдийн засаг тогтворжиж, өсөх төлөвтэй тул зэсийн үнэ харьцангуй өндөр байх хүлээлттэй байна" гэлээ.
Нүүрсний экспортын байдал
Нэг сарын статистик үзүүлэлтээр нүүрсний экспорт 23 орчим хувиар буурсан бол импорт өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад 4-5 хувиар өсжээ. Нийт экспорт буурсан гол шалтгаан бол нүүрсний үнэ буурсантай холбоотой юм. Монголбанк болон Засгийн газар нүүрсний үнэ 2025 оны хоёрдугаар хагаст тогтворжиж, сэргэх төлөвтэй гэж үзэж байна. Нөгөө талаар мэргэжилтнүүд нүүрсний үнэ дахиж буурахгүй байх болов уу гэсэн хүлээлттэй байгаа юм. Учир нь Хятадын нүүрсний зах зээлийн дотоод хандлагыг авч үзэхэд энэ жилийн эдийн засгийн өсөлтөө тодорхойлохдоо өмнө жилийнхтэй адил 5 хувь гэж тодорхойлсон байна. Тэгэхээр 5 хувийн өсөлтдөө хүрэхийн тулд эдийн засгийн өсөлтдөө нэлээдгүй анхаарах шаардлагатай болж байгаа юм. Дотоодын хэрэглээг нэмэгдүүлэх, хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлэх чиглэлээр Засгийн газраас нэлээдгүй сайн арга хэмжээг авах болов уу гэсэн хүлээлт байгаа аж.
Нөгөө талд алтны үнэ 3000 ам.доллар хүрээд байна. Монгол Улсын хувьд нүүрсний экспорт голлож байгаа ч алт болон бусад түүхий эдийн экспортыг нэмэгдүүлэх нь эдийн засгийн хувьд ашигтай нөхцөл үүсгэх юм. Алтны нийлүүлэлт буурч байгаа бөгөөд шороон ордын олборлолт багассан.
Өнгөрсөн онд Монголбанк 16.5 тонн үнэт металл худалдан авсан ч энэ оны эхний саруудад экспортын хэмжээ буурсан үзүүлэлттэй байгаа юм. Тиймээс эдийн засгийн өсөлтийг тогтвортой хадгалахын тулд дотоодын үйлдвэрлэл, хөрөнгө оруулалт, хэрэглээг дэмжих бодлогыг идэвхжүүлэх шаардлага тулгарч байгааг мэргэжилтнүүд онцоллоо.
