Экспорт болон Монгол Улсын валютын нөөцийг нэмэгдүүлэх ажлын хэсэг байгуулагдсан. Тэгвэл өнөөдрийн Засгийн газрын хуралдаанаар энэхүү ажлын хэсэг анхны тайлангаа танилцуулсан байна. Экспорт болон Монгол Улсын валютын нөөцийг нэмэгдүүлэх ажлын хэсэг байгуулагдах үед Монгол Улсын валютын нөөц 4.5 тэрбум ам.доллар орчим бий. Иймд энэхүү ажлын хэсэг 4-5 сар гэхэд валютын нөөцийг 5.5 тэрбум долларт хүргэхээр зорьж байгаа аж. Тодруулбал, өмнө нь Монгол Улсын валютын нөөц 5.4 тэрбум долларт хүрч байсан бол үүнийг давуулах, импортын хэрэгцээний 5-6 сарыг хангах хэмжээний нөөцөд хүргэх ажиллахаар болсон байна. Түүнчлэн, цаашдаа Засгийн газрын хурал бүр дээр тайлан тавьж, дараа нь гаргасан шийдвэрүүд, хэрэгжүүлж байгаа ажлууд, үр дүнгийн талаар товч мэдээлэл өгөх аж.
Сангийн сайд Б.Жавхлан: Өнөөдрийн байдлаар урд хилүүд дээр нийт 9.5 сая тонн нүүрсний овоолго үүсээд байна. Үүнийг хөдөлгөхөөс нааш бирж дээр арилжаа явах шинжгүй болсон. Нүүрсний овоолго үүссэн шалтгаан нь 2024 оны сүүлийн хагас жилийн хугацаанд болон энэ он гарснаар хийгдсэн гэрээ гээд нийт 50-иад гэрээ байна. Эдгээр гэрээнүүдэд бид хил хүртэл хүргэж өгөх үүрэг хүлээсэн. Намраас хойш нүүрсний үнэ бараг 40 хувь унасан. Үүнтэй холбоотойгоор худалдан авагч талууд алдагдал хүлээсэн учраас цаашаагаа татан авалт хийхгүй байна. Түүнээс биш Хятадын нүүрсний эрэлт буураагүй.
Хятад 4 тэрбум гаруй тонны нүүрсний хэрэгцээтэй. Гэтэл бид түүнийх нь 100 гаруй сая тонны хэрэгцээг нь ч хангаж чадахгүй байгаа. Энэ жил 85 сая тонн нүүрс Хятад улс руу экспортлохоор төлөвлөсөн. Хятадын талд эрэлт буурлаа гэхэд 5 хувь дотор яригдахаас 30-40 хувиар буурна гэж байхгүй. Гэтэл манай биржийн арилжаа 5 дахин буурсан, хил дээрх татан авалт 40-50 хувь зогссон байна. Үнэ буурснаас болоод л нэгэнт худалдан авсан ААН-үүд татан авалт хийхгүй байна гэсэн үг. Үүнийг богино хугацаанд зохицуулах хэд хэдэн гарц байна. Үнийн хэлбэлзлийг аль аль талд нь уян хатан шийдэхийн тулд одоо байгаа хуулийн хүрээнд бирж дээр түр зохицуулалт хийх журмыг баталлаа.
Ажлын хэсэг байгуулагдсанаар энэ журам цоо шинэ форматаар бирж ажиллах боломжийг бүрдүүлж байна. Биржийн хуульд тодорхой өөрчлөлтүүд орох хүртэл энэ журмаар биржийн арилжааг тодорхой хэмжээнд сэргээх боломжууд гарч ирж байгаа. Биржийн хуульд сайжруулалт хийж биржийн арилжааг идэвхжүүлэх өөрчлөлтүүдийг хийнэ.
Нийт 10 гаруй компани гадагшаа чиглэсэн урсгал зардлаа хэмнэн, 557 сая ам.долларын борлуулалт хийнэ
Мөн Засгийн газраас 10-иад заалттай тогтоол гарна. Эхний ээлжид экспорт төдийгүй, импорт дээрээ ч анхааръя гэж байгаа. Гадагшаа гардаг урсгал дээр анхаарна. Заримыг нь хойшлуулъя, эрэмбэлье. Ялангуяа төрийн өмчийн газруудын шинээр эхлэх хөрөнгө оруулалтын гадагшаа чиглэсэн урсгалыг энэ жил зогсооё гэсэн. Үүн дээр “Эрдэнэт үйлдвэр” ТӨҮГ манлайлж ажиллаад, тооцооллоо хийчихлээ. Эрдэнэт үйлдвэр, Критикал минерал, Дарханы Төмөрлөгийн үйлдвэр гээд компани бүрд нэмэлт даалгавар авлаа. Нийт 10 гаруй компани зардлаа хэмнэн, 557 сая ам.долларын борлуулалт хийхээр нэмэлт үүрэг авлаа. Ерөнхий сайд “Эрдэнэс Монгол” группээс тэрбум ам.долларын валютын нөөц бүрдүүлэхийг хатуу үүрэг болгосон.
ТӨҮГ-аас гадна олборлолт, экспорт хийдэг дотоод гадаадын хөрөнгө оруулалттай компаниуд дээр ч тулж ажиллая гэж байгаа. Мөн “Алт 3” хөтөлбөрийг танилцуулсан. Хэрэгжүүлэх шатны асуудлаа дараагийн хуралдаан дээр ярина.
Зам тээврийн яаман дээр хоёр чухал үүрэг өгсөн. Тодруулбал:
Ханги-Мандалын замыг хурдан ашиглалт оруулж, тээвэр хийж эхэл гэсэн.
“Монголын төмөр зам”-ын тариф авто тээврээсээ хоёр дахин өндөр болчихлоо. Авто тээвэртэй зэрэгцүүлэх, болж өгвөл буулгах үүргийг өгч, эхний шийдвэрүүд гарчихсан байгаа. Ойрын хугацаанд тарифыг хоёр дахин буулгахаар ажиллаж эхэлнэ.
Цаашлаад Ханги-Мандал, Шивээхүрэн-Сэхэ гэсэн боомтуудын хил холболтыг даруй хийх асуудлыг эрчимжүүлэх үүрэг өгсөн байгаа.
Түүнчлэн, Төв банкнаас мөнгөний бодлогын шийдвэр дээр хэрэглээний зээлийн өр зээлийн харьцааг 50:50 болгохоор шийдвэрлэсэн байсан. Үүнтэй уялдуулаад Санхүүгийн зохицуулах хорооноос ББСБ болон бусад зөвшөөрөл авч зээл өгдөг байгууллагуудын хүрээнд 60:40 болгосон. Монголбанкны мөнгөний бодлого хатуу төлөв рүү гүнзгийрч шилжиж байгаа. Үүнтэй холбоотойгоор төсвийн бодлого уялдах ёстой. Энэ хүрээнд бид шууд хэмнэлтийн горимд орно. Засгийн газрын бүтээмжийг сайжруулах, хэмнэлтийн горимыг үр өгөөжтэй болгох үндэсний хороо байгуулагдаад, ажиллаж байгаа.
