Манай улсад 1xBet зэрэг цахим мөрийтэй тоглоомын платформууд үйл ажиллагаагаа идэвхтэй явуулж, хэрэглэгчдийн хүрээгээ тэлсээр байна. 1xBet нь 2015 оноос хойш хууль бусаар Монголд үйл ажиллагаа явуулж байгаа бөгөөд агентуудаараа дамжуулан хэрэглэгчдийг бооцоонд оролцуулж, их хэмжээний мөнгө эргэлдүүлж байгаа юм.
Агентууд нь хэрэглэгчдийн бооцооны мөнгийг цэнэглэх, төлбөрийг нь зуучлах үүрэгтэй бөгөөд бооцоонд тавьсан нийт мөнгөний 5 хувийг ашиг болгон авдаг. Харин бооцоо тавьсан хүн хожсон тохиолдолд хожлын мөнгөний 3 хувийг агентууд өөрсдөдөө авах зарчмаар ажилладаг. Тэд мөн криптовалютаар тооцоо хийдэг тул Монгол Улсад ямар ч татвар төлдөггүй, эсрэгээрээ асар их хэмжээний мөнгө гадагш урсдаг аж. Мөн сүүлийн үед оюутнууд 1xBet-ийн урамшуулал их авахын тулд агентаар дамжуулан сургалтын төлбөрөө шилжүүлсэн ч тухайн агент нь блок хийж алга болох тохиолдлууд гарч байгаа юм.
2025 оны гуравдугаар сарын 12-нд Зөвшөөрлийн зөвлөл цахимаар хуралдаж, төлбөрт таавар, бооцоот тоглоомын татвар төлөлтийн асуудлыг хэлэлцсэн юм.
Хууль зүй, дотоод хэргийн яам нь
2022 онд “Тэмп партнерс” ХХК
2023 онд “Эн Зэт Жи Эм” ХХК
2023 онд “Мон Экс Бэй Ти Билэг” ХХК-д цахим мөрийтэй тоглоомын тусгай зөвшөөрөл олгосон байдаг.
Гэвч эдгээр компаниуд тусгай зөвшөөрөл авснаасаа хойш нэг ч удаа татвар төлөөгүй нь тогтоогджээ.
Онцгой албан татварын тухай хуулийн 6.5-д зааснаар цахим мөрийтэй тоглоом эрхлэгчид сар бүр 36,250,000 төгрөгийн онцгой албан татвар төлөх ёстой. Үүнээс гадна Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татвар хуулиар хүлээсэн үүрэг нь юм. Гэвч Сангийн яам, Татварын ерөнхий газрын мэдээлснээр дээрх компаниуд хоёр жилийн хугацаанд нийт 3.4 тэрбум төгрөгийн татварыг төлөөгүй байна.
Иймээс ЗГХЭГ-ын дарга Н.Учрал Хууль зүй, дотоод хэргийн яаманд дээрх компаниудын тусгай зөвшөөрлийг түдгэлзүүлэх санал хүргүүлж буйгаа мэдэгдлээ.
Цахим мөрийтэй тоглоом нь зөвхөн эдийн засагт сөрөг нөлөө үзүүлээд зогсохгүй, иргэдийн амьдрал, сэтгэл зүйд ч ноцтой хохирол учруулсаар байна.
2025 оны гуравдугаар сарын 11-нд л гэхэд Сонгинохайрхан дүүрэгт 28 настай эрэгтэй цахим мөрийтэй тоглоомтой холбоотойгоор амиа хорлосон байж болзошгүй харамсалтай хэрэг гарсан. Мөн өмнө нь 2024 оны аравдугаар сарын 6-нд Ховд аймагт 27 настай залуу цахим мөрийтэй тоглоомоос болж, 10 сая төгрөгөө алдсаны улмаас амиа хорлосон тохиолдол гарч байв.
Цахим мөрийтэй тоглоом бол иргэдийн амьдралыг хохироож, улсын эдийн засгаас их хэмжээний мөнгийг хууль бусаар гадагшлуулж буй аюултай бизнес юм. Төр, хууль хяналтын байгууллагууд энэ үйл ажиллагааг таслан зогсоохоор ажиллаж байгаа ч, иргэн бүр өөрийн ухамсартай хандаж, ийм төрлийн бооцоот тоглоомоос татгалзах нь хамгийн зөв шийдэл билээ.
