Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх, Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн сайд Ж.Энхбаяр тэргүүтэй албаны хүмүүс “Цагаан алт” үндэсний хөтөлбөрийн хүрээнд “Сор кашемир”, “Сноу Филдс”, “Улаанбаатар хивс” компанид ажиллалаа.

Ерөнхийлөгч малын гаралтай түүхий эдийн үнэ цэнтэй болгох зорилгоор “Цагаан алт” үндэсний хөдөлгөөнийг санаачлан хэрэгжүүлж байна. Хөтөлбөрийн дүнд  олон улсын стандартад нийцсэн өрсөлдөх чадвартай, гарал үүсэл, чанарын баталгаатай, нэмүү өртөг шингэсэн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл, экспорт нэмэгдэж, малын гаралтай түүхий эдийн үнэ цэн өсөх юм. Тус хөтөлбөр хэрэгжсэнээр малчдын орлого, амьжиргаа сайжирч, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрлэлийн салбар шинэ шатанд гарахаар төлөвлөөд байгаа билээ.

“Сор кашемир” ХХК 13 аймгаас жилд 800 тн ноолуур бэлтгэхийн зэрэгцээ 200 орчим тн тэмээний ноос, 30 гаруй тн сарлагийн хөөвөр, 200 гаруй тн хонины ноосыг боловсруулж, цэвэр утас, бэлэн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж байна.

Бүтээгдэхүүнээ дэлхийн 17 оронд экспортолж, дотоодын 150 гаруй сүлжих цехийг ноолуур, тэмээний ноос, сарлагийн хөөврөн ээрмэл утсаар хангадаг юм байна. Өдгөө тус компанид ноос ноолуур ангилан ялгах цех, угаах үйлдвэр, ноолуур самнах үйлдвэр, будах үйлдвэр, ноос ноолууран утас ээрэх үйлдвэр, сүлжмэл бэлэн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх үйлдвэр ажиллаж анхан шатны түүхий эдийг эцсийн бэлэн бүтээгдэхүүн болгох бүх шатны боловсруулалтыг гүйцэтгэж байгаа талаар Гүйцэтгэх захирал Б.Очгарьд онцолж байлаа. Төрийн тэргүүний санаачилсан “Цагаан алт” үндэсний хөдөлгөөн нь цаг үеэ олсон, үйлдвэрлэгчдийг дэмжих хамгийн том боломжийг нээж өгсөн талаар хэлж байсан юм.

Тус компани 150 хүнийг тогтмол ажлын байраар, 20-30 орчим хүнийг ангилан ялгагчаар улирлын чанартай ажлын байраар хангаж, компанийн ажилтнуудаа байрлан ажиллах нөхцөл боломжоор дэмжин үйлдвэрийнхээ дэргэд ажилчдын сууцыг шийдэж өгсөн байна. Дотоодын 150 гаруй сүлжих цехүүдтэй хамран ажиллаж, бүтээгдэхүүнээ Балба, Япон, Орос, Хятад, АНУ, Солонгос, Итали, Казакстан, Энэтхэг зэрэг 17 улсад экспортолж байгаа юм. Цаашид хялгас ялгах үйлдвэрээ өргөтгөхөөр төлөвлөсөн тухай компанийн удирдлага танилцууллаа.

“Сноу Филдс” ХХК Дорнод аймгийн гурван сумын 360 малчин өрхтэй хамтран ноос, ноолуураа бэлтгэж, жилд 50 тн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэн Япон, ОХУ, Украйн, Франц, АНУ, Щвейцари, Герман, Солонгос улсад экспортолж байна.

Жилд 70 тн ноолуур, ноос, хөөврөн утас үйлдвэрлэж дотоодын зах зээлд нийлүүлдэг. Цаашид байгальд ээлтэй ээрсэн утас, сүлжсэн деталийг дахин боловсруулах дамжлага суурилуулж, хуучин ноос, ноолууран хувцсыг ээрмэл утас болгож эцсийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэхээр ажиллаж байгаа талаар Гүйцэтгэх захирал Ц.Ган-Өлзий тодотголоо.

2018 онд Чанарын удирдлагын тогтолцооны ISO 9001:2015 стандартыг хэрэгжүүлээд үйл ажиллагаандаа мөрдөж байна. Ингэж хэрэгжүүлснээр байгууллагын ерөнхий гүйцэтгэлийг сайжруулаж өөр өөр удирдлагын тогтолцооны бүтцийг нэгэн жигд болгон баримт бичгийг олон улсын энэхүү стандартын бүлгүүдэд нийцүүлэн хуулийн болон зохицуулалтын шаардлагад нийцүүлж харилцагч, захиалагч нарт бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг туушдаа нийлүүлэх чадвартайг илэрхийлэх, төлөвлөсөн үр дүнд хүрэх нөхцлийг бүрдүүлэх, компанийн үнэ цэнийг нэмэгдүүлжээ.

2023 онд Текстилийн тогтвортой үйлдвэрлэлийн гэрчилгээ авсан. Текстилийн тогтвортой үйлдвэрлэл MNS 6926:2021 үндэсний стандарт нь Монгол Улсын хөгжлийн бодлого “Алсын хараа-2050”, НҮБ-ын “Тогтвортой хөгжлийн зорилт-2030” зэрэг томоохон баримт бичигтэй уялдуулан, тогтвортой хөгжлийн бодлогыг баримтлан байгальд хаягдах хог хаягдлыг бууруулах зорилгоортехнологийн хаягдлыг эргэлтэд оруулах замаар үйлдвэрлэлийн явцад гарсан хог хаягдлуудыг дахин боловсруулж, нийгмийн хариуцлагаа ухамсарлан үйл ажиллагаагаа явуулж байна.

“Улаанбаатар хивс” ХК Алтанбулаг, Алтан өргөө, Саян, Улаанбаатар зэрэг нэр төрлийн цэвэр ноосон хивс үйлдвэрлэдэг. Жилд дунджаар 55-60 мянган м2 хивс зах зээлд нийлүүлж байгаа нь дотоодод үйлдвэрлэдэг нийт хивсний 10-12 хувь юм. Хивсний 30-35 хувийг БНХАУ-д нийлүүлдэг бөгөөд тоног төхөөрөмжөө шинэчилж, хүчин чадлаа нэмэхээр төлөвлөжээ.

“Цагаан алт” үндэсний хөтөлбөр цаг үеэ олсон, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн салбар хөгжих, малчдын орлого нэмэгдэх зэрэг олон давуу талтайг аж ахуйн нэгжүүдийн удирдлагууд хэлж байлаа.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх малчидтай хамтран ажиллахын зэрэгцээ олон арван ажлын байр бий болгон, эцсийн бүтээгдэхүүнээ дотоод, гадаадын зах зээлд нийлүүлж, татвараа төлж байгаа аж ахуйн нэгж, баялаг бүтээгчдэд талархал илэрхийлж байсан юм. ХХААХҮ-ийн сайд Ж.Энхбаяр “Цагаан алт” хөтөлбөрийн хүрээнд хэрэгжих ажлуудаа танилцуулан, салбарын өмнө тулгамдсан асуудлыг шийдэхэд уг хөтөлбөр гол үүрэг гүйцэтгэнэ гэдгийг хэлж байв. Мөн өмнө нь зөвхөн угаасан ноолуурыг экспортод гаргадаг байсан бол хөтөлбөр хэрэгжиж эхэлснээр самнасан ноолуур экспортолж, орлого дөрөв дахин нэмэгдэх боломж бүрдэнэ гэдгийг онцолж байсан юм.

Ноос, ноолуурын чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулж буй аж ахуйн нэгжүүд “Цагаан алт” хөтөлбөр цаг үеэ олсон, хөнгөн үйлдвэрийн салбарт шинэ сэргэлт болохуйц хөтөлбөр болон хэрэгжинэ гэдгэт итгэж байгаа гэсэн юм.