Сар шинийн баяр болох гэж байгаатай холбоотойгоор мах болон цагаан идээний үнэ эрс нэмэгджээ. Энэ удаагийн сурвалжилгаа “Жаргалтай золгоё” Цагаан сарын үзэсгэлэн худалдааны гадна талбайгаас бэлтгэлээ. 

"Аса" циркийн гадна талбайд дэлгэсэн Цагаан сарын үзэсгэлэн худалдаа иргэдийн хөлд дарагджээ. Орон нутгаас ирсэн цагаан идээ, мах, үндэсний үйлдвэрлэгчдийн сар шинийн бэлэг зэргийг нэг дороос авах боломжийг бүрдүүлсэн байна. Үзэсгэлэн худалдаа олны хөл ихтэй ч худалдан авалт муу байгааг худалдаачид хэлж байна.

Сүхбаатар аймгийн малчин ярихдаа “Сар шинийн үзэсгэлэн худалдаа циркийн гадна талбайд ойрын 7 хоног тасралтгүй үргэлжилж байна. Энэ долоо хоногоос ажиглахад энэ жил иргэдийн худалдан авах чадвар өнгөрсөн жилийнхээс муу байна. Манай Сүхбаатар аймаг өнгөрсөн жил зудтай байсан. Хонь мал их хорогдож, том мал л үлдсэн. Энэхүү үзэсгэлэнд сайхан эр хонь ууцалж авчирсан ч зарж чадахгүй л сууна даа. Долоо хоног зогсоод хоёр, гурвыг л зарж байна. Сар шинийн баяр дөхүүлээд ууц зарж багахан ч болов ашиг олчих санаатай өөрсдөө ирээд зогсож байна. Үнийн хувьд ч хилийн махтайгаа дүйцэх үнээр зарж байгаа. Махаа гадагшаа экспортлохыг хорьсон нь малчдад их хүнд тусаж байна” гэлээ. 

Үзэсгэлэн худалдаанд зарагдаж буй махны үнийн хувьд:

Үхэр 1 кг нь 14,000 төгрөг

Хонь 1 кг нь 12,500 төгрөг

Ямаа 1 кг нь 8,500 төгрөгтэй байна.

Худалдан авагч иргэн А хэлэхдээ “Мах ер нь л их үнэтэй байна. Захын ханштай адилхан үнэтэй юм. Цагаан идээний хувьд ч дийлдэхгүй үнэтэй байна. Ганц тогооны өрөм авах гэсэн 45,000 төгрөг, ааруул хагас кг нь 45,000 төгрөг гэнэ. Нэг хил ааруул 80,000 төгрөг гэж байна. Цагаан идээ идэлтгүй л үнэ хэлж байна. Өмнө жилийн Цагаан сартай харьцуулахад энэ жил юмны үнэ их өсжээ. Хонины мах авах санаатай зөндөө явлаа, кг нь 12,500 төгрөгөөс буурсангүй. Хаа сайгүй л ийм ханштай байгаа болохоор гэрийнхээ ойроос махаа авсан ч болох юм байна гэж бодлоо” хэмээн ярив.

Өөр нэг худалдан авагч иргэн Н ярихдаа “Би Цагаан сарын бэлтгэлээ хангахаар Дүнжингарав худалдааны төвөөр явж үзсэн. Тэнд юмны үнэ их үнэтэй байсан. Харин Нарантуул худалдааны төв арай гайгүй үнэтэй байсан. Өнөөдөр энд ирж Цагаан идээ болон махны үнэ сонирхлоо. Махны үнэ бол харьцангуй гайгүй байна. Харин цагаан идээний хувьд үнэтэй байна. Нарантуул захад ааруул 45,000 төгрөг гэж байсан. Харин энд ааруулын үнэ 55,000 төгрөг гэж байгаа юм. Хаа газар цагаан идээний үнэ их үнэтэй байна” гэлээ.

Уг үзэсгэлэн худалдаанд үндэсний томоохон болон жижиг, дунд үйлдвэрлэгчид мөн өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүн импортлогчид, дотоодын мах экспортлогч гээд 50 орчим компани оролцож байгаа юм. 

Баяр ойртох тусам махны үнэ өсдөг олон жилийн туршид хүлээн зөвшөөрөгдсөн ойлголт боловч энэ жилийн өвөл хүйтэн байсан тул махны нийлүүлэлт багассан байна. Нийлүүлэлт буурснаар худалдан авалт ч мөн хумигдсан гэдгийг худалдаачид онцолж байв.

Нэмж дурдахад, махны үнийг тогтворжуулах зорилгоор жил бүр нөөцийн мах бэлтгэн, нийлүүлдэг. Нийслэлийн хэмжээнд 179 хүнсний дэлгүүр нөөцийн мах худалдаалж байна. 2025 оны хаврын улирлын махны нөөц бүрдүүлэх зорилгоор нөөцийн махыг нийслэлийн есөн дүүргийн 446 хүнсний дэлгүүрээр үе шаттай борлуулахаар болжээ. Тодруулбал, энэ сарын 7-нд 117 дэлгүүрт нөөцийн мах худалдаалж эхэлсэн бол хоёрдугаар сарын 10-наас 179 дэлгүүрт, хоёрдугаар сарын 15-наас 100 хувь буюу 446 хүнсний дэлгүүрээр худалдан борлуулах юм.

Нөөцийн мах борлуулах үнийг “Хүчит шонхор” захын ястай махны жижиглэнгийн үнэтэй харьцуулахад үхрийн мах 30 хувь, хонины мах 25 хувиар хямд буюу үхрийн ястай махыг 13,800 төгрөг, хонины ястай махыг 11,800 төгрөгөөр худалдаалж байгаа аж.