Улаанбаатар хотод жилийн 365 хоногийн дунджаар 163 өдөр нь түгжрэлтэй байдаг гэж тооцвол нэг зорчигч өдөрт 2.5 цаг, жилд дунджаар 407 цагийг түгжрэлд зарцуулж байна. Тэгвэл Нийслэлээс авто замын түгжрэлийн бууруулахаар одоогоор нийт зургаан төсөл хэрэгжүүлж байна. Тухайлбал, Их багтаамжийн нийтийн тээвэр метро (2024-2030), Туулын хурдны зам болон Шинэ тойрог зам (2024-2030), Төмөр зам доогуур авто замын "нүхэн гарц" (2022-2025), Дүүжин замын тээвэр (2023-2026), Тусгай замын автобус BRT (2024-2028), Хөнгөн галт тэрэг "Трамвай" (2024-2027) гэсэн төслүүдийг тус тус ашиглалтад оруулахаар төлөвлөжээ. Түгжрэлийг бууруулах хэрэгжүүлж буй дээрх зургаан төслийн талаар Нийслэл Улаанбаатар хотын авто замын түгжрэлийг бууруулах НТХН-ийн захирал У.Баатарын тайлбарласнаар мэдээллийг тоймлон хүргэж байна.
Улаанбаатар хотын Их багтаамжийн нийтийн тээврийн хэрэгсэл болох метро төслийг Энхтайваны өргөн чөлөөнд 19.1 км урттайгаар байгуулахаар төлөвлөж байна. 2024 оны долдугаар сард БНСУ-ын “Духуа инженеринг” ХК-тай төслийн менежментийн зөвлөх үйлчилгээний гэрээ байгуулсан. Ийнхүү Улаанбаатар метро төсөлд шаардлагатай зургаан судалгааг хийсний дараа 2024-2030 онд хэрэгжүүлж ашиглалтад оруулахаар болсон.Тус зөвлөх үйлчилгээний баг шугамын нийт урт 17.7 км байсныг 19 км байхаар ТЭЗҮ-ийг шинэчилсэн. Төслийн хэрэгжих хугацаа уртсах эрсдэл харагдаж байгаа учраас 100 хувь газар доогуур болгон төлөвлөж байгаа. Метро нь засвар үйлчилгээний нэг депотой байх юм.Метроны депог Улиастайн эцэст байршуулна. Түүнчлэн, 15 байршилд өртөө байгуулах бөгөөд Улиастайн эцэст нэг өртөөг нэмж байрлуулах юм. Толгойтоос Амгалан хүртэлх метроны дундаж хурд 39.2 км/цаг байх бөгөөд цагт 17,000-26,000 зорчигч тээвэрлэх хүчин чадалтай.
Процесс нь ямар нэгэн байдлаар саадгүй явбал энэ оны есдүгээр сард барилга угсралтын ажил эхлүүлнэ. ТЭЗҮ-ийн бүлэг ажил одоогоор 90 хувьтай үргэлжилж байгаа аж.
Баянзүрхийн товчоог 22-ын товчоотой шууд холбосон 33 км урттай зургаан эгнээ замын барилга угсралтын ажлыг энэ улиралд багтаан эхлүүлэх аж. 24 сарын дотор ашиглалтад оруулах үүрэгтэй энэхүү хурдны замын зураг төсөв нь шийдэгдсэн. Инженерийн шийдлээр Зайсан орчимд өөрчлөлт орохоор яригдаж байгаа. Энхтайваны өргөн чөлөө болон Яармагийн замын ачааллыг шууд авч чадах ач холбогдолтой төсөл юм.
Шинэ тойрог замын тухайд: Хөгжиж буй хотууд тойрог замтай байдаг. Манай хот Их болон Бага гэсэн хоёр тойрог замтай. Гэхдээ одоо бол түгжрэл үүсгэж буй гол эх үүсвэр нь Их болон Бага тойруу болсон. Тиймээс 23 км-ийн урттай тойрог замыг бий болгоно. Их тойруугийн зарим уулзваруудыг шинэчилнэ.
Хөгжиж буй хотууд тойрог замтай байдаг. Манай хот Их болон Бага гэсэн хоёр тойрог замтай. Гэхдээ одоо бол түгжрэл үүсгэж буй гол эх үүсвэр нь Их болон Бага тойруу болсон. Тиймээс 23 км-ийн урттай тойрог замыг бий болгоно. Их тойруугийн зарим уулзваруудыг шинэчилнэ.
Энгийнээр тайлбарлавал BRT гэдэг нь нэгдүгээр эгнээний автобус юм. BRT буюу тусгай замын автобусны хоёр шугамыг хийж гүйцэтгэнэ. Үүний нэг шугам нь Буянт-Ухаа орчмоос Яармагийн замаар яваад гүүрээр гараад 120 мянгатын тэмээтэй хөшөөнөөс буцаж эргээд явдаг байхаар төлөвлөлт хийгдсэн. Энхтайваны гүүрний зорчих хэсэг нь хоёр урсгал бүхий дөрвөн эгнээтэй учир нарийн зам дээр тусгай замын автобус яваад эхэлбэл түгжрэл бүр дийлдэхээ болино. Иймээс Энхтайваны гүүрийг өргөтгөж Тэмээтэй хөшөөнөөс талбай хүртэлх замыг бүхэлд нь зургаа эгнээ болгох зураг төслийн тендерийг зарлахаар төлөвлөж байна. Энэ төслийг Азийн Хөгжлийн банкны санхүүжүүлэлтээр хэрэгжүүлж байгаа. Манай төслийн зүгээс захиалагчийн хяналт тавих үүрэгтэй оролцоно. төслийн гүйцэтгэгчийг Азийн Хөгжлийн банк сонгон шалгаруулж явуулна.
Энэ төслийг 2018 оноос хойш ярьж эхэлсэн. Хамгийн чухал нь аюулгүй байдал юм. Дүүжин тээврийн тоног төхөөрөмж, эд ангиуд Франц улсад үйлдвэрлэгдэж байгаа. Наашаа ачигдахаар шалгагдаж байгаа, энэ хавраас барилга угсралтын ажил эхэлнэ. Нэлээд удааширсан ажил учраас энэ оны гуравдугаар сараас барилга угсралтын ажлыг эхлүүлж, 12 сарын хугацаанд хийж гүйцэтгэхээр төлөвлөсөн. Гэхдээ бидний мэдэхгүй шинэ технологи орж ирсэн учраас Францын гүйцэтгэгч компанийг дагах ёстой. 4.2 км урттай бөгөөд Хархорин-Яармаг чиглэлд 11 минут зорчино. Бүх бүхээг нь суудлаасаа халдаг, 10 хүний суудалтай. Цахилгааны хэрэглээ өндөр учраас тог тасрах үед аваарын тээвэр нь ажиллаж эхэлнэ.
Хөнгөн галт тэрэг буюу "Трамвай"
Хөнгөн галт тэрэг, LRT, трамвай нь нэг нэр томьёо бөгөөд трамвайны урьдчилсан ТЭЗҮ-ийг боловсруулах ажлыг хийж байна. Энэ оны нэгдүгээр улиралд багтаан босоо тэнхлэгийн нэг шугамыг хийнэ. Уг шугамын чиглэлийг Зунжин худалдааны төвөөс Сүхбаатарын талбай хүртэл явдаг байхаар төлөвлөсөн. Трамвайг хийж хэрэгжүүлэхэд гурван жил зарцуулах бөгөөд метроны төсөвт өртгөөс 10 дахин бага. Түүнчлэн төв талбай дээр метро, BRT, трамвайны бүх уулзах цэгүүдийг хийхээр төлөвлөж байгаа юм.
Нийслэлийн удирдлага түгжрэлийг бууруулах хамгийн зөв шийдэл нь нийтийн тээврийн хүртээмжийг нэмэгдүүлэгдэх гэж үзэж байгаа аж. Дараах төслүүд хэрэгжсэнээр нийтийн тээврийн зорчигчдын урсгал 850 мянга болно. Түүнчлэн, автобусны дундаж хурд 28 км\цаг, замын хөдөлгөөний дундаж хурд 18км\ц болно.
