Жолоочийн хариуцлагын албан журмын даатгалын хураамж нэмэгдсэнтэй холбоотой иргэдийн дунд ойлголтын зөрүүтэй мэдээлэл үүсээд байна. Тэр нь "жолоочийн албан журмын даатгал 700 мянган төгрөг болсон" гэх мэдээлэл юм. Уг мэдээллийг мэргэжлийн эх сурвалжуудаас нь тодрууллаа.
Хариуцлагагүй жолооч нарын даатгалын хураамж л нэмэгдэнэ
Санхүүгийн зохицуулах хорооны Монголын даатгалын зах зээлийн холбооны гүйцэтгэх захирал Б.Жавхланцогт: Жолоочийн даатгалын хууль 2011 онд батлагдаж, 2012 оноос хэрэгжиж эхэлсэн. Жолоочийн даатгал аль ч улс оронд албан журмын буюу заавал даатгуулах ёстой байдаг.
Манай улсад 1.2 сая тээврийн хэрэгсэл бий. Улаанбаатар хотод 60 хувь нь буюу 700 мянган тээврийн хэрэгсэл байдаг. Аль хэдийнэ даац ачааллын хувьд хэтэрсэн байна. Тийм учраас жолооч нарын соёлыг нэмэгдүүлэх шаардлагатай. Энэ чиглэлд Тээврийн цагдаагийн байгууллага, замын хөдөлгөөний дүрэм чиглэдэг. Мөн даатгалын системүүд жолооч нарыг хариуцлагатай байлгах чиглэлээр үйлчилдэг.
Замын хөдөлгөөнд соёлтой оролцсон жолооч нарыг урамшуулдаг, хураамжийг нь дараа жил хөнгөлдөг. Харин осол аваар их гаргасан, замын хөдөлгөөний дүрэм зөрчсөн жолоочийн дараа жил төлөх хураамжийг нэмдэг. Ийм хоёр механизм л явагддаг юм.
Манай улсад есөн хүчин зүйлээр тухайн жолоочийг үнэлж, хураамж авдаг. Есөн итгэлцүүр гэж нэрлэдэг. Үүнд жолоочийн нас, туршлага гэх хүчин зүйл орно. Хэрвээ нас туршлага ихтэй байвал шинэ залуу жолоочоос хураамж нь өөр байна. Мөн тээврийн хэрэгслийн моторын хүчин чадлаас хамаарч хураамж өөр байдаг.
Нөхөн төлбөр аваагүй жолооч нар дараа жил хөнгөлөгдөж байгаагаа төдийлөн сайн анзаардаггүй. 0.95 буюу таван хувиар хөнгөлөгдөөд дараа жилийн хураамж нь багасдаг. Дараагийн жилдээ нөхөн төлбөр аваагүй буюу осол гаргаагүй тохиолдолд 0.9 болдог. Өөрөөр хэлбэл арван хувь буурч байна. Энэ мэтээр хураамж буурдаг. Нэг л хүчин зүйл буурсныг тайлбарлалаа. Бусад найман хүчин зүйлээс шалтгаалж хураамж нь өсөн нэмэгдэж болдог. Энэхүү журам олон жил хэрэгжээд явж байгаа.
Жолооч нарыг хариуцлагатай болгохоор хууль, дүрэмд өөрчлөлт орж байгаа чиглэл бол согтуугаар жолоодсон, урсгал сөрсөн, зам тээврийн замын тэмдэглэгээг зөрчсөн, хурд хэтрүүлсэн гэх эдгээр нөхцөлүүдэд жолоочийн даатгалын хураамж нэмэгдсэн. Байгууллагын тээврийн хэрэгслийн машинд жолоочийн тоо хязгааргүйгээр буюу хэн ч гэсэн тухайн машиныг жолоодож байгаад осол гаргавал даатгал хариуцна гэх нөхцөл байдаг. Ийм тохиолдолд хураамж илүү ихэсдэг юм.
Хариуцлагатай жолооч нарт хураамж улам буурдаг. Хариуцлага алдсан жолооч нарт дараа жил нь хураамж улам өснө.
Осол, зөрчил байнга нэмэгдэж байгаа учраас даатгалын үнэд заавал зохицуулалт хийх хэрэгтэй
Монголын даатгалын холбооны гүйцэтгэх захирал Ж.Батжаргал: Жолоочийн даатгалын итгэлцүүр нь жолоочийн даатгалын тухай хуульд үндэслэгдээд суурь хураамжийг нэмэгдүүлэх буюу хорогдуулах нөхцөлтэй журам үйлчилдэг. Итгэлцүүрийн журам нь жолоочийг хариуцлагатай байлгах буюу зам тээврийн онц ноцтой осол зөрчил гаргаж байгаа этгээдүүдийг хариуцлагатай болгоход чиглэсэн өөрчлөлт юм.
Тухайлбал би B ангиллын жолооч. Жолооны туршлага 15 жилээс дээш, гэрээн дээр хоёроос дөрвөн нэр бүхий ойр дотнын хүмүүсийн нэрийг зааж оруулахад төлөх хураамж нь 55 мянган төгрөг гарч байгаа. Ангиллаас хамаарч даатгалын хураамж өөр. С, Д ангилал, дээр нь осол, зөрчил их гаргасан бол даатгалын хураамж 500, 700 мянга гаргахыг үгүйсгэхгүй.
Өнгөрсөн жил 25 мянган зам тээврийн осол зөрчил, даатгалын тохиолдол бүртгэгдэж, үүний нөхөн төлбөрийг даатгалаас олгосон. 2024 оны гуравдугаар улирлын байдлаар 36 орчим тэрбум төгрөгийн хохирлыг төлүүлсэн. 7 хоног бүрийн тоог авч үзэхэд жолоочийн хариуцлагын даатгал гэхэд 2-3 тэрбум төгрөг болж нэмэгдсэн.
Осол зөрчлийн тоо нэмэгдсээр байна. Нэг осол зөрчлөөс үүдсэн хохирлын хэмжээ нэмэгдэж байгаа. Сэлбэг хэрэгслийн үнэ маш өндөр нэмэгдсэн. Үүнийг дагаад даатгалын нөхөн төлбөрийн хэмжээ нэмэгдээд байгаа юм. Бид тохируулга хийхгүй л бол санг ажиллуулахад хүндрэлтэй болж байна. Гэхдээ аль болох хариуцлага алдаж байгаа бүлэгт л хариуцлага үүрүүлэх чиглэлтэй ажиллаж байна.
Улаанбаатарт амьдарч л байгаа бол даатгалын хураамж өснө. Хэрэв осол хийсэн бол бүр ч илүү нэмэгдэнэ.
Монголын даатгалын холбооны ерөнхийлөгч Т.Батзул: Өдөр болгон тээврийн хэрэгсэлтэй холбоотой осол зөрчил гарч байна. Энэ нь хариуцлагагүй жолооч нараас болж байгаа юм. Эдгээр хариуцлагагүй жолооч нарыг хариуцлагатай болгохын тулд хураамжийг тодорхой хэмжээнд нэмэгдүүлсэн. Улаанбаатар хотод амьдарч л байгаа бол тодорхой хэмжээнд хураамж нь өснө гэсэн үг. Хэрэв осол хийсэн бол бүр ч илүү нэмэгдэх болно.
Өмнө нь осол гаргасан хүн зугтааж, хураамжаа бага төлдөг байсан бол цаашид ийм зүйл байхгүй болж байна. Хариуцлага сайжирвал осол бага гарна. Осол бага гарвал түгжрэл тодорхой хэмжээгээр буурах болно.
