УИХ-ын Эдийн засгийн байнгын хорооны өчигдрийн хуралдаанаар Сангийн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга, экспортыг нэмэгдүүлэх зорилтыг хэрэгжүүлэх чиглэлд авч хэрэгжүүлсэн арга хэмжээ, тэдгээрийн хэрэгжилт, энэ хүрээнд уул уурхайн бүтээгдэхүүний биржийн арилжааны талаар товч мэдээлэл өгсөн.
2024 онд уул уурхайн бүтээгдэхүүний биржээр 22.4 сая.тонн нүүрс, 2.4 сая.тонн төмрийн хүдэр болон баяжмал, 17.6 мян.тонн жонш, 5.4 мян.тонн зэсийн баяжмал тус тус арилжаалжээ. Үргэлжлүүлэн хөрөнгө оруулагчдад дэмжлэг үйлчилгээ үзүүлэх, хөрөнгө оруулалт татах, хамгаалах цогц механизмыг бүрдүүлэх замаар хөрөнгө оруулалт, бизнесийн үйл ажиллагааг эрхлэх таатай орчныг бүрдүүлэх зорилтыг хэрэгжүүлэх чиглэлээр авч хэрэгжүүлсэн арга хэмжээ, түүний үр дүнгийн талаар танилцуулав. Энэ хүрээнд татварын бодлогоор хөрөнгө оруулалтыг дэмжих цогц арга хэмжээг хэрэгжүүлж байгаа бөгөөд хувьцаа, үнэт цаас борлуулсны орлогод ногдох орлогын албан татварыг 2027 он хүртэл 90 хувь, 2029 он хүртэл 50 хувь тус тус хөнгөлж байгаа талаар танилцуулсан юм. Танилцуулгатай холбоотойгоор УИХ-ын гишүүн Д.Энхтүвшин НДШ, татварыг бууруулах талаар тодруулав. Тэрээр "Ерөнхий сайд он солигдох мөчид татвар, НДШ-ийн шинэчлэл хийнэ, хаврын чуулганаар өөрчлөлт оруулна гэж мэдэгдсэн. Шинэ парламент бүрдсэнээс хойш татвар, НДШ-ийг бууруулах асуудлыг нэлээд асууж, ярьж байсан. Энэ асуудалд Сангийн яам ямар байр суурьтай байгаа вэ?
Сангийн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Ж.Ганбат: Эхний ээлжид бид судалгаа хийнэ. Жижиг бизнес, дунд, том бизнесүүд яах вэ. Мөн салбараар нь судалгаа хийнэ. Бизнес эрхлэгчид юу хүсээд байгаа талаар судална. Тэдний саналыг сонсоод үүнийг хэрэгжүүлэх боломж байна уу гэдгийг судлаад бодлогоо тодорхой болгоно. Ний нуугүй хэлэхэд бид төсвийн орлогоо харна. Бизнес эрхлэгчид мэдээж хамгийн бага татвар төлөхийг зорино. Гэтэл нөгөө талдаа бид Монгол Улсын төрийн үйлчилгээгээ иргэдэд хүргэхийн тулд төсвийн орлогоо бүрдүүлэхийг бодно. Энэ бүгдийг уялдуулж байгаад татварын шинэчлэл хийнэ гээд ажиллаж байгаа. Ялангуяа, НДШ-ийн шинэчлэлийн хувьд олон жил тогтвортой явчихсан. Далд эдийн засаг их байгаа.
УИХ-ын гишүүн Д.Энхтүвшин: Ерөнхий сайд аж ахуйн нэгжүүдийн санал дээр үндэслэж татварын шинэчлэл хийнэ гэсэн. Үүн дээр нь үндэслээд зарим гишүүн НӨАТ-ыг 5 хувь болгох хууль санаачилж байна. Ерөнхий сайд гэнэт улс төрийн өнгө аястай мэдэгдэл гаргачихаар Сангийн яаманд хүндрэлтэй байдаг уу. Хэрвээ боломжтой байсан бол Засгийн газрын үйл ажиллагааны хөтөлбөртөө оруулах байсан юм биш үү. Өмнө нь олон гишүүн асуухад татвар бууруулах боломжгүй гэж Сангийн сайд хэлж байсан.
Сангийн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Ж.Ганбат: Сэтгэлийн хөөрлөөр улс төрийн шийдвэр гаргаагүй гэж үзэж байгаа. Татвар, нийгмийн даатгалын олон судалгаа байдаг. Тухайлбал, өмнөх парламентад НӨАТ-ын талаар нэлээд өргөн хэлэлцүүлэг хийж байсан. Манай НӨАТ-ын хувь өндөр биш гэж олон улсын байгууллага, шинжээчид хэлж байсан.
Бизнес эрхлэгчид хамгийн бага татвар төлөхийг хүснэ. Харин бид төсвийн орлогоо бүрдүүлэхийг, тогтвортой байхыг хүснэ.
