Гэр бүл хөдөлмөр нийгмийн хамгааллын сайд Л.Энх-Амгалан Ажиллах хүчний шилжилт хөдөлгөөний тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг энэ сарын 20-нд өргөн барьсан. Тус хуулийн төслийг энэ 7 хоногт УИХ хэлэлцэх, эсэхийг нь хэлэлцэхээр хэлэлцэх асуудлын дараалалд оруулаад байгаа. Нийгэмд хуулийн төсөлтэй холбоотой маргаан үүсээд байгаа учраас хууль санаачлагч Гэр бүл, хөдөлмөр нийгмийн хамгааллын сайд Л.Энх-Амгалан өнөөдөр хуулийн төсөлд оруулж байгаа өөрчлөлтийн талаар мэдээлэл өгсөн юм.
Хамтарсан Засгийн газраас өргөн барьсан хуулийн төсөлд Засгийн газрын бүх гишүүн дэмжиж санал өгдөг. Гэхдээ хамтран Засаг барьж байгаа АН-ын бүлэг хуулийн төслийг дэмжихгүй гэсэн шийдвэр гаргасан учраас маргаашийн Засгийн газрын хурлаар хуулийн төслөө дахин хэлэлцүүлэхээр болсн байна. Түүнчлэн хуулийн төслийг боловсруулахдаа Монгол Улсын хөдөлмөрийн зах зээлийн эрэлт нийлүүлэлтийн таамаглалын судалгааг хийлгүүлжээ. Энэ судалгаагаар ирэх 15 жилд буюу 2035 он хүртэл Монгол Улс хөдөлмөрийн хүчний хомстолд орно гэсэн дүн гарчээ. 15 жилийн хугацаанд ажиллах хүчний хомстол 240 орчим мянгад хүрч магадгүй гэсэн дүн гарсан байна. Хэрвээ 14 мега төсөл бүгд хэрэгжээд, эдийн засаг 6-7 хувьтай өсвөл ажиллах хүчний ийм хэмжээний хомстол үүсэхээр байгаа талаар Л.Энх-Амгалан сайд мэдээлсэн юм. Мөн тэрээр энэ хуулийн төслийг Монголын ардчилсан холбооныхон санаатайгаар гуйвуулж байгаа гэсэн юм.
Тэрээр "Засгийн газраас өргөн барьсан хуультай холбоотой өчигдөр жагсаал цуглаан зохион байгуулсан. Өнөөдөр бид жагсаал хийсэн иргэдийн төлөөлтэй уулзахаар цаг тохирсон ч нэг ч хүн орж ирсэнгүй. Энэ хүмүүс Монголын ардчилсан холбооны байран дээр байгаа гэж бодож байна. Энэ жагсаал цуглааныг Монголын ардчилсан холбооноос зохион байгуулж байгаа. Х.Баттулга, Б.Мөнхбаясгалан гишүүд Монголын ардчилсан холбоонд харьяалагддаг. Тиймээс энэ хүмүүс ирээд миний тайлбарыг сонссон бол сайн байсан юм.
Нэр бүхийн УИХ-ын зургаан гишүүн болон Засгийн газрын өргөн барьсан хуультай холбоотой маргаан, үл ойлголцол нийгэмд үүслээ. Ихэнхдээ санаатайгаар мушгин гуйвуулах, оруулаагүй заалтыг оруулсан мэтээр иргэдэд тайлбарлах харамсалтай, увайгүй, хариуцлагагүй үйлдлүүд гарлаа. УИХ-ын гишүүн П.Сайнзориг нарын зургаан гишүүн гурван хуулийн төсөл өргөн барьсан. Энэ нь Монгол Улсад хөдөлмөр эрхлэх гадаад ажилтны тоо, хувь хэмжээг тогтоохгүй байх, гадаад ажилтныг ажлын байрны төлбөрөөс чөлөөлөх тухай хуулийн төсөл юм. Энэ бол манай Ажиллах хүчний шилжилт хөдөлгөөний тухай хуулиас тусдаа бие даасан хууль. Уул уурхай, газрын тос олборлохоос бусад эдийн засгийн үйл ажиллагааны салбарт 2026 оны арванхоёрдугаар сарын 31-ний өдрийг дуустал Монгол Улсад хөдөлмөр эрхлэх гадаад ажилтны хувь хэмжээг тогтоохгүй байх бөгөөд энэ хугацаанд ажил олгогчийг гадаад ажилтны ажлын байрны төлбөрөөс чөлөөлнө гэсэн өөрчлөлт байсан. Энэ хуулийг Монгол Улсын Засгийн газар дэмжээгүй. Тиймээс би Хөдөлмөрийн сайдын хувьд энэ хуулийг дэмжиж болохгүй гэдэг саналыг Хууль зүйн сайдаар дамжуулж өгсөн. Энэ хуулийн төслийг татаж байгаагаа өчигдөр хууль санаачлагчид нь мэдэгдсэн байналээ. Гэхдээ дагасан хоёр хууль оруулж ирсэн. Нэг нь Монгол Улсад хөдөлмөр эрхлэх ажиллах хүчний шилжилт хөдөлгөөний тухай хуульд өөрчлөлт оруулах, квот болон ажлын байрны төлбөрийг цаашдаа УИХ тогтоох санал, мөн Зөрчлийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах хуулийн төсөл өргөн барьсан байсан. Зөрчлийн тухай хуулийн өөрчлөлтийн төслийг бид хамтад нь хэлэлцээд явъя гэж шийдсэн байсан. Гаднаас хууль бусаар ажиллах хүчин авчирсан аж ахуйн нэгжүүдэд хариуцлага тооцож чадахгүй байна. Гаднын ажилчдын цалин, мөнгийг өгч чадахгүй байгаа аж ахуйн нэгжүүдтэй хариуцлага тооцож чадахгүй байгаа. Мөн Монголоос гаднын улс оронд өндөр цалинтай ажилд зуучилна гэж хууран мэхэлж мөнгө аваад, хөдөлмөрийн гэрээгээ зөрчиж байгаа Хөдөлмөр зуучлалын компаниудтай хариуцлага тооцож чадахгүй байгаа учраас Зөрчлийн тухай хуулийн өөрчлөлтөөр энэ боломжийг нээх байсан. Харамсалтай нь энэ хуулийн төслөө хууль санаачлагчид нь эргүүлэн татсан.
Засгийн газраас өргөн барьсан Ажиллах хүчний шилжилт хөдөлгөөний тухай хуулийн төслийн тухайд бид таван заалтыг тусгасан. Энэ дунд ямар нэгэн квотыг байхгүй болгох нэг ч заалт байхгүй.
Ажлын байрны хөнгөлөлтийг ямар салбарт, ямар хугацаагаар өгөхийг Засгийн газар тогтоох,
Зөвхөн Засгийн газрын хөнгөлөлттэй зээлээр хэрэгжүүлэх ашигт малтмалын төслүүдэд ажлын байрны хөнгөлөлт үзүүлэх,
Бүх зөвшөөрлөө цахимжуулах,
Арванхоёрдугаар сарын 1-ний дотор Засгийн газар ирэх жил Монгол Улсад энэ салбарт хэдэн ажлын байрны квот хэрэгтэй, ийм хөнгөлөлт үзүүлнэ гэдгээ тодорхойлж шийдвэр гаргадах байх гэсэн таван өөрчлөлтийг л тусгасан.
Засгийн газар хуулийн төсөл өргөн барихад Засгийн газрын бүх гишүүн санал өгдөг. Энэ бол ганцхан Л.Энх-Амгалангийн бус Монгол Улсын Засгийн газрын өргөн барьсан хуулийн төсөл. Хамтарсан Засгийн газарт орсон АН-ын бүх гишүүн энэ хуулийн төслийг дэмжсэн. Гэтэл өчигдөр АН-ын бүлэг Засгийн газраас өргөн барьсан хуулийн төслийн таван заалтыг сонсохгүйгээр улс төрийн шийдвэр гаргаж, иргэдэд буруу ташаа мэдээлэл өгсөнд харамсаж байна. Хамтарч Засаг барьж, хамтарч хуулийн төслийг өргөн барьчихаад бүлгийн хурлаараа хуулийн төслийн таван заалтаа сонсохгүйгээр цөөн хэдэн гишүүний нөлөөлөлд автаж ийм тайлбар хийж, шийдвэр гаргасанд харамсаж байна. Би хуулийн төслөө маргааш Засгийн газрын хуралдаанд дахин оруулна. Нэгэнт хамтарч Засаг барьж байгаа улс төрийн хүчин ийм шийдвэр гаргасан учраас Засгийн газар дахин шийдвэр гаргах ёстой.
Гадаадын ажиллах хүчний хязгааргүй квот гэж их мушгиж байна. Ийм хязгааргүй квот гэж байдаггүй. Монгол Улсад амьдарч байгаа гадаад иргэдийн тоог зохицуулдаг малгай хууль гэж байдаг. Энэ нь Гадаадын иргэдийн эрх зүйн байдлын тухай хууль. Энэ хуулиар гадаад иргэдийн тоог тогтоосон байдаг" гэсэн юм.
