Гэр бүл, хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яам, Азийн бүтээмжийн байгууллага, Монголын бүтээмжийн холбоо хамтран үндэсний бүтээмжийн үзэл баримтлалыг тодорхойлж, үндэсний хэмжээнд бүтээмжийн хөдөлгөөнийг эрчимжүүлэх зорилгоор “Бүтээмжийн хувьсал” хэлэлцүүлгийг өнөөдөр зохион байгууллаа.

Монгол Улсын хөдөлмөрийн бүтээмж дэлхийн дунджаас 3.6 дахин бага байна

Гэр бүл, хөдөлмөр нийгмийн хамгааллын сайд Л.Энх-Амгалан: Монгол Улсын Засгийн газраас ирэх дөрвөн жилд эдийн засгийн өсөлтийг тогтвортой болгох, нэг хүнд ноогдох ДНБ-ий 8000-10000 ам.долларт хүргэх, ядуурлыг хоёр дахин бууруулна гэсэн том зорилт тавьсан. Энэхүү зорилтыг хэрэгжүүлэхийн тулд бүтээмжийн асуудал яригдана.

Монгол хүн бүр өндөр цалинтай ажиллахыг хүсдэг. Гэтэл өнөөдөр уул уурхай, мэдээлэл технологи, банк санхүүгийн салбар хамгийн өндөр цалинтай байна. Өндөр цалинтай байна гэдэг нь өндөр бүтээмжтэй салбар гэсэн үг. Монголчуудын хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээ дэлхий нийттэй харьцуулахад цагт нэг ам.доллартой тэнцэж байна. Гэтэл бусад улс орнууд нэг цагт 20-30 ам.долларын цалинтай байдаг.

Цаашид цалин өндөр байхын тулд салбар бүрийн бүтээмжийг сайжруулах хэрэгтэй. Бүтээмжийн цаана инновацын асуудал яригдана. Дэлхийн улс орнууд эдийн засгийн өсөлтөө тогтвортой барихын тулд ард иргэдээ бүтээмж өндөртэй байлгахыг зорьдог. Үүнд боловсролын тогтолцооны асуудал, хөдөлмөр эрхлэлтийн асуудал орно. Монгол Улсад 70-80 мянган ажилгүй иргэн байна. Нөгөө талдаа 30-40 мянган ажлын байр шинээр зарлаж байхад хүмүүс ирэхгүй, ажилд орох сонирхол бага байна. Үүний цаана цалин бага гэдэг шалтгаанаас болж шинээр зарласан ажлын байр эзэнгүй байна. Өөрөөр хэлбэл, 30-40 мянган ажлын байр цалин багатай байна гэсэн үг.

Монголд боловсролын систем нь ажлын байрны шаардлагад нийцэхгүй байж магадгүй

Азийн бүтээмжийн байгууллагын гишүүн орнуудын хөтөлбөрийн газрын дарга Арсёони Буено: Солонгос, Япон зэрэг улс ард иргэдээ маш сайн бүтээмжтэй байлгах ур чадварын сургалтууд байнга зохион байгуулдаг. Ер нь мэргэжил олгох боловсролын системийг маш сайн суулгасан байдаг. Академик боловсрол болон мэргэжлийн сургалтууд нь хамт явагддаг. Онол, практик нь уялдсан байдаг учраас боловсрол эзэмшиж байгаа хүмүүс нь маш сайн бэлтгэгдсэн байдаг.

Энэхүү хоёр систем тусдаа явах юм бол ажлын байранд гарахад ажилтан бэлэн биш байдаг. Үүнээс гадна ур чадварыг нэмэгдүүлэх систем гэж бий. Монголын хувьд уул уурхайн салбарт цалин илүү өндөр. Энэ салбарт хүмүүс хэдий ур чадвартай байсан ч ажлын байрны хүртээмж бага. Тиймээс иргэд энэ мэргэжлээр төгсөөд ажиллах гэхэд ажлын байр олдохгүй байх эрсдэл бий. Магад боловсролын систем нь ажлын байрны шаардлагад нийцэхгүй байж ч болох юм.