Бидний өдөр тутмын амьдралд Хиймэл оюун ухаан (ХОУ) нэвтэрч, ажил, боловсрол, хүмүүсийн харилцаанд асар их өөрчлөлт авчирч байгаа гайхамшигтай хөгжлийн энэ үед бидний ирээдүйн талаар эргэцүүлэл хийж, хөгжлийн чиг хандлага хаашаа чиглэж буйг тооцоолох зайлшгүй шаардлагатай тулгарч байна. Технологийн дэвшил Гүүглийн эрин үед бид асуулт бүртээ хариулт авахын тулд секундийн дотор интернэтээс хайж хаанаас олох, яаж боловсруулалт хийх зэрэг оюуны ажил хийдэг байсан бол энэ цаг үед ChatGPT зэрэг хиймэл оюун ухааны программууд хөгжсөнөөр боловсруулагдсан бэлэн хариултыг нэг дороос авах боломж бүрдсэн. Ялангуяа ChatGPT-н хамгийн сүүлийн хөгжүүлэлт ChatGPT- o1 болон түүнтэй ижил системүүд орчин үеийн ХОУ-ын дэвшлийн томоохон төлөөлөл болж байна. Тэр ч байтугай ChatGPT нь докторын түвшний ойлголт, шүүмжлэлтэй дүгнэлт гаргах чадвартай болсон нь бидний ирээдүйн ажлын байрууд, боловсролын тогтолцоо цаашид хэрхэн өөрчлөгдөхийг зөвөөр таамаглах шаардлагыг бий болгож байна. Уг систем нь мэдээллийг зөвхөн дамжуулахаас гадна, гүнзгий дүн шинжилгээ хийх, сэтгэлгээний нарийн төвөгтэй асуудлуудад хариулт өгч чадаж байгаа юм. Иймд үүнийг дагаад энгийн түвшний оюуны ажил хийх хүмүүсийн хэрэгцээг багасаж байна. Өөрөөр хэлбэл, цагаан захтан гэж нэрлэгддэг оффисын ажилтнуудын хувьсгал ид явагдаж байгаа учир хүмүүсийн өнөөдрийн аж амьдрал ойрын хэдхэн жилийн дотор эрс өөрчлөгдөх болно.

Өнөөдөр мэдээлэл авах, боловсруулах ямар ч асуудал тулгарах үед бид AI-ийн системүүдээс асуулт асууж, асуудлыг шийдэх арга замыг амархан олох боломжтой. Гэхдээ энэ хандлага нь хүмүүсийн сурч хөгжих, шинийг бүтээх үйл явцыг сулруулах уу? Ухамсарт хүмүүс бүтээлч сэтгэлгээгээ хөгжүүлэхгүйгээр зөвхөн ХОУ-ын өгсөн шийдлийг дагаад байх нь бидний ур чадварыг бууруулж, өөрсдийгөө хөгжүүлэх үйл явцад саад учруулах эрсдэлтэй. Тиймээс ХОУ-ыг хэрхэн зөв ашиглах, хүний чадавхийг хэрхэн нэмэгдүүлэх талаар эргэцүүлэх нь чухал. Жишээлбэл, ChatGPT-o1 шиг системүүдтэй хамтран ажиллах нь хүмүүсийн бүтээмжийг асар ихээр нэмэгдүүлэх боломжийг бүрдүүлж өгч байна. Үүний тулд бид зөвхөн ХОУ-аас хариулт авах биш, түүнийг судалж, ойлгож, хүний шүүмжлэлтэй сэтгэлгээ, бүтээлч чадварыг үр дүнтэйгээр ашиглаж чадвал, цаг хугацаа хэмнэсэн гайхалтай амжилт ололт, цагийн менежмент, хөдөлмөрийн бүтээмжийг нэмэгдүүлэх боломжтой.

Нийгмийн аль ч хувьсгалын үед тодорхой нэг хэсэг нь түрүүлж алхсаар ирсэн. Тэд хувьсал өөрчлөлтөд хялбархан дасан зохицож амьдарч чаддаг бол нөгөө хэсэг нь хувьсгал өөрчлөлтийн золиос болох нь элбэг байдаг.

Аж үйлдвэрийн I, II, III хувьсгалуудад тухай бүр хуучин ажлын байрууд үгүй болж хөгжил дэвшилтэй хамт олон тооны цоо шинэ ажлын байрууд бий болсоор ирсэн.  Тэгвэл IV хувьсгалын үед бид яах вэ? Ямар ажил мэргэжил өөрчлөгдөж, ямар төрлийн ажлын байр шинээр бий болох, энэ хувьсалд бид хэрхэн дасан зохицож өөрсдийн өрсөлдөх чадварыг хадгалах хэрэгтэй, мөн шинэ хувьсалд бид өөрсдийн үр хойч үеийг хэрхэн бэлдэх вэ зэрэг олон сорилтой нүүр тулгараад байна.

 Аж үйлдвэрийн дөрөвдүгээр хувьсалд үгүй болох өндөр магадлалтай ажлын байрууд:  

-Үйлдвэрийн угсралтын шугамын ажилчид

-Худалдааны Касс болон Борлуулагч

-Мэдээлэл бүртгэлийн ажилчид

-Банкны теллерүүд

-Телемаркетерууд

-Агуулахын болон Логистикийн Ажилчид

-Захирлын туслахууд

-Түргэн Хоолны Ажилчид

-Хөдөө Аж Ахуйн Ажилчид 

Тэгвэл ямар ажлын байрууд үлдэж, шинээр бий болох вэ:

-Хиймэл оюун ухаан болон Машин Сургалтын Мэргэжилтнүүд

-Кибер Аюулгүй Байдлын Мэргэжилтнүүд

-Робот Технологийн Инженерүүд

-IoT Архитекторууд болон Техникчид

-Эрүүл Мэндийн Техникчид (Хиймэл оюун ухаанд суурилсан оношилгооны системтэй хамтран ажиллах)

-Тогтвортой Хөгжлийн Мэргэжилтнүүд (Ногоон эрчим хүч, цэвэр технологи)

-Бүтээлч Чиглэлийн Мэргэжилтнүүд (дизайн, медиа, энтертайнмент)

-Хүн-Машины Харилцааны Дизайнерууд (UX, UI шинэ технологийн интерфэйсүүдийн)

Дээрх өөрчлөлтүүдээс гадна одоогийн ажлын байр, нийгэмд эзлэх байр сууриа хүмүүс дараах байдлаар өөрчилснөөр энэхүү хувьсгалд тэсч үлдэх боломжтой. Үүнд:

1. Автоматжуулалт ба давтагдах ажлуудыг багасгах: ХОУ-г ашиглан давтагдах үйл явцыг автоматжуулснаар хүмүүс илүү чухал, нарийн төвөгтэй асуудалд анхаарал хандуулах боломжтой болно. Жишээ нь: ChatGPT-o1-ийг ашиглан ажил дээр гараар хийх шаардлагатай байсан олон үйлдлүүдийг автоматжуулж, хурдан гүйцэтгэх боломжтой. Мөн мэдээллийг боловсруулах, дүн шинжилгээ хийх, товчлон хүргэх зэрэг ажлуудыг ХОУ гүйцэтгэснээр хүмүүсийн бүтээмж нэмэгдэх юм.
2. Бүтээлч сэтгэлгээг хөгжүүлэх: ХОУ мэдээллийг боловсруулж, бидэнд хэрэгтэй шийдлүүдийг санал болгож байгаа ч, эцсийн шийдвэр гаргах нь хүнээс хамаарна. Тиймээс бидний бүтээлч чадвар, асуудал шийдвэрлэх сэтгэлгээ улам чухал болж байна. ХОУ-г зөв ашигласнаар, хүмүүс илүү өргөн хүрээнд эрэгцүүлэн бодож, илүү бүтээлч шийдэл гаргах боломжтой болно.
3. Суралцах үйл явцыг дэмжих: ChatGPT зэрэг системүүд нь суралцах үйл явцыг хурдасгах, сурагчид, судлаачдад туслах, асуудлыг ойлгоход дэмжлэг үзүүлэх гайхалтай хэрэгсэл юм. Хичээл заах, судалгаа хийх явцад асууж, хариулт авах боломжтой тул хүн өөрийгөө хөгжүүлэх, тасралтгүй суралцах үйл явц хялбар болж байна. Гэвч үүнийг зөвхөн хэрэгсэл гэж харах нь зүйтэй бөгөөд сурч мэдсэнээ хэрхэн ашиглах, шүүмжлэлт сэтгэлгээг хөгжүүлэх нь чухал хэвээр. Тэр ч утгаараа бид мэдлэгийг олж авах процесс амар болсон хэдий ч шүүмжлэлт анализ хийх, бодит дүгнэлтийг өөрсдийн оюун ухаанд тулгуурлан гаргах нь нэн чухал.
4. Ажлын байрыг илүү өрсөлдөөнтэй болгох: ХОУ ашигласнаар ажилчид илүү хурдан, үр дүнтэй ажиллах боломжтой болж байгаа тул ажлын байрны бүтээмж, гүйцэтгэлд өндөр стандарт тогтоогдоно. Ажилчид өөрсдийн ур чадвараа байнга хөгжүүлж, дасан зохицох шаардлагатай болно. Энэ нь хүмүүсийн ажлын байрны ирээдүйд хандах хандлагыг ч өөрчлөхөд хүргэнэ. Хиймэл оюун ухаанаар удирдуулсан компаниуд зах зээлд гараад аль хэдий нь нэг жилийг үдсэн байна. ХОУ-г ашиглан ажилтан бүрийн бүтээмжийг төвөггүй гаргах бөгөөд ямар нэгэн субьектив дүн шинжилгээ хийлгүйгээр хэн бүтээмжтэй байгааг тэтгэн дэмжих, бүтээмж муу хүмүүсийг ангилан харах боломжтой болсон.

 Монгол Улсын хувьд хиймэл оюун ухааныг ашиглаж болох хамгийн энгийн бөгөөд шаардлагатай салбар нь зам тээвэр, хотын ухаалаг удирдлагын систем юм. Бид 500,000 гаруйхан хүнд зориулагдан төлөвлөгдсөн Улаанбаатар хот дотроо 1,5 саяулаа чихэлдэн амьдарч байна. Үүний бодит төлөөсийг хүн бүр, өдөр бүр замын түгжрэлд өнгөрөөж, алтан цагаа хий үрж, стресстэж бухимдаж буйг бид өдөр тутамдаа харж байна. Та бидний идэвхтэй амьдралын ихэнх хугацаа автомашин дотор эсвэл замын түгжрэлд такси, автобусанд өнгөрч буй нь үнэхээр харамсалтай. Тиймээс зам тээврийн асуудлыг заавал ухаалаг системээр шийдвэрлэхээс өөр аргагүй байдалд хүрээд байна. Ялангуяа автозамын уулзвар дээрх гэрлэн дохиог бид ухаалаг болгосноор нийт замын ачааллыг Замын хөдөлгөөний удирдлагын төвийн хэдэн албан хаагчийн үзэмжээр бус шинжлэх ухаанд суурилсан ухаалаг байдлаар шийдвэрлэх боломжтой болох юм. Энгийн үгээр хэлбэл аль зам дээр хэдэн машин байгаа, аль зам нь чөлөөтэй байгаа зэргийг ухаалгаар шийдвэрлэснээр гэрлэн дохионы асах унтрах хугацаа харилцан адилгүй байх бөгөөд улмаар нийт автомашины нэвтрэлт үлэмж хэмжээгээр сайжрах боломжтой. Мөн үүнтэй адил бид тээврийн салбарыг ухаалаг болгохгүйгээр нийт зам дээрх автомашины тоог бууруулах боломжгүй юм.

Тэгвэл өнөөдөр Монгол залуучуудаар удирдуулсан технологид суурилсан UBCAB EXPRESS зэрэг компаниуд хиймэл оюун ухаан, технологийн дэвшилд суурилсан хүргэлтийн үйлчилгээг нэвтрүүлж буй бөгөөд нэгж машинд ногдох хүргэлтийн ачааны тоо, авах буулгах байршил зэргийг ХОУ-нд тулгуурлаж шийдвэрлэснээр жижиг дунд бизнесүүдэд хямд үнээр бүтээгдэхүүнээ хүргүүлэх боломжийг олгохоос гадна, нийт зам дээр явж буй автомашины тоог бууруулан түгжрэл болон түүнээс үүдэлтэй эдийн засгийн алдагдлыг бууруулахаар ажиллаж байна.

Та бүхэн UBCAB EXPRESS-н шуурхай хүргэлтийн үйл ажиллагааг сонирхож байвал дараах линк дээр дарж дэлгэрэнгүй мэдээлэл авна уу.