Агаар дахь тоосны хэмжээ 2023 онд бага зэрэг буурсан гэж НҮБ-аас өнгөрсөн баасан гарагт мэдэгдсэн бөгөөд байгаль орчны буруу менежмент нь агаар дахь тоосны хэмжээг нэмэгдүүлж байгааг анхааруулжээ.
"Жил бүр ойролцоогоор 2000 сая тонн тоос агаар мандалд орж, тэнгэрийг харанхуйлж, олон мянган километрийн зайд орших бүс нутгийн агаарын чанарт сөргөөр нөлөөлж, эдийн засаг, экосистем, цаг агаар, уур амьсгалд сөргөөр нөлөөлдөг" гэж Дэлхийн цаг уурын байгууллага (WMO) мэдэгдэв.
Хойд Африк, Арабын хойг, Ираны өндөрлөг, Энэтхэгийн хойд хэсэг, Австралийн төв хэсэг, Хятадын баруун хойд хэсэг зэрэг бүс нутгаас ялгарах тоосны ялгарал багассантай холбоотойгоор 2023 онд гадаргын тоосны агууламж 2022 оныхоос дунджаар арай бага байна гэж ДЭМБ мэдэгдэв. Харин Төв Азийн баруун хэсэг, Хятадын хойд ба төв хэсэг, Монголын өмнөд хэсэгт дундаж агууламж өндөр байгаа аж. Энэ оны хамгийн хүчтэй шороон шуурга 2023 оны гуравдугаар сард Монгол орныг дайран өнгөрч, дөрвөн сая гаруй хавтгай дөрвөлжин километр талбайг хамарсан бөгөөд Хятадын хэд хэдэн мужийг хамарсан гэж ДЭМБ-аас жил бүр гаргадаг "Агаар дахь тоос"-ын мэдээнд дурджээ. “Энэ нь агаарын чанарыг эрс бууруулж, зарим газарт PM10 (10 микрометрээс бага диаметртэй тоосонцор)-ын агууламж шоо метр тутамд 9000 микрограммаас давсан байна. Энэ нь Бээжингийн зарим хэсэгт үзэгдэх орчныг 500 метрээс бага болгож, тээвэр болон өдөр тутмын амьдралд ихээхэн саад учруулсан байна.
Хэдийгээр байгалийн үзэгдэл боловч хүний үйл ажиллагаа мөн шороон шуурга үүсгэдэг. ДЭМБ-ын дарга Селесте Сауло "Байгаль орчны доройтол, өнөөгийн болон ирээдүйн цаг уурын өөрчлөлтийн өмнө бид сонор сэрэмжтэй байх хэрэгтэй" гэжээ.
Шинжлэх ухааны нотолгоо нь элсэн болон шороон шуурганд хүний үйл ажиллагаа нөлөөлж байгааг харуулж байна. Жишээлбэл, өндөр температур, ган, ууршилт ихсэх нь хөрсний чийгшил буурахад хүргэдэг. Атлантын далай дахь Сахарын тоосны ордууд нь төмөр, фосфор, фитопланктоны өсөлтийг дэмжих элементүүдээр хангаснаар туна загасанд нөлөөлдөг гэсэн шинэ судалгаа бий.
