“Newsweek”-т  “Сибирийн хүч-2” хийн хоолойн талаар “China Ally Hints Putin-Xi Pipeline Plan Is Going Nowhere” гарчигтай нийтлэл нийтлэгджээ.

Зүүн Азийн далайд гарцгүй Монгол Улсын Засгийн газар 2024-2028 он хүртэлх үйл ажиллагааны мөрийн хөтөлбөртөө ОХУ-аас БНХАУ руу байгалийн хийн хоолой тавих тухай төслийг багтаасангүй. ОХУ-ын Алтайн бүс дэх байгалийн хийн ордуудыг зүүн хойд Хятадын бүс нутагтай холбох Москвагийн санал болгож буй “Сибирийн хүч-2” хоолойн төслийн гуравны нэг орчим нь  Хятад, Орос хоёртой хиллэдэг Монголын газар нутгаар дайран өнгөрнө.

Украинд үргэлжилж буй дайны улмаас Оросын байгалийн хийн борлуулалт буурч,  Ерөнхийлөгч Владимир Путин Хятадын зах зээлд эзлэх байр сууриа тэлэхийг эрмэлзэж буй. Нэгдүгээр сард гаргасан тоо баримтаас харахад, Оросоос Хятадад нийлүүлсэн байгалийн хийн борлуулалт гурав дахь жилдээ өссөн байгаа ч  худалдааны алдагдлаа нөхөж чадахгүй байгаа билээ.

Оросын хойд нутгаас Монголоор дамжин Хятад руу жил бүр 50 тэрбум шоо метр хийг нийлүүлэх “Сибирийн хүч 2” хоолой барих талаар Орос олон жилийн турш хэлэлцсээр ирсэн. Гэвч Монгол Улсын Засгийн газрын 2024-2028 он хүртэлх үйл ажиллагааны мөрийн хөтөлбөртэй амбийцтай төслийг орхигдуулсан тухай “South China Morning Post” даваа гарагт мэдээлжээ.

Монгол Улсын Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлд ажиллаж байсан Мөнхнаран Баярлхагва "Бээжинтэй хүссэн хэлэлцээрээ хийж чадна гэдэгт Москвагийн итгэл буурсан тул урт завсарлага руу орж байна.  Магадгүй илүү сайн цаг болтол төслийг зогсоох байх" гэжээ.

Хятадын Үндэсний Газрын тосны Корпораци (CNPC) болон Газпром хоёрын хамтран хэрэгжүүлдэг уг хоолой нь дор хаяж таван жил үргэлжлэх бөгөөд жилд 50 тэрбум шоо метр (1.8 их наяд шоо фут) хийг Хятадад хүргэх зорилготой юм.

Москвагийн Олон улсын харилцааны дээд сургуулийн дэд профессор Анна Киреева хэлэхдээ, CNPC Оросын дотоодын зах зээлтэй ижил үнээр хий авахыг хүссэн. Энэ хүсэлт нь Газпромд алдагдалтай. Учир нь, хоолой барихад  санхүүгийн эх үүсвэр шаардагдах болно. Төсөл нь Орос, Хятадын аль алиных нь ашиг сонирхолд нийцэж байгаа тул тулгамдаж буй асуудлыг даван туулж болно, гэхдээ хоёр тал буулт хийхэд бэлэн байх ёстой. Хэлэлцээний цаашдын явцын талаар таамаглахад хэцүү байна" гэжээ.

Шанхайн Нийгмийн Шинжлэх Ухааны Академийн Орос, Төв Азийн мэргэжилтэн Ли Лифан "Монгол Улс Хятад, Оросоос хөрөнгө оруулалт авна гэж найдаж байгаа ч Орост мөнгө байхгүй, Хятад хоолой барих гэж яарахгүй байна. Украинд дайн дэгдэж, Москва болон Барууны орнуудын хоорондын эдийн засгийн шууд харилцаа тасарсаны дараа Хятад улс ОХУ-ын цорын ганц худалдан авагч болсон” хэмээжээ.  

ОХУ энэ  оны эхний долоон сарын байдлаар 75.4 сая тонн байгалийн хийг Хятадад нийлүүлсэн байна.

Сибирийн хүч 2" төсөл нь гурван улсын хувьд нэг нэгнээ нөхөх шинж чанартай. Москвагийн Эдийн засгийн дээд сургуулийн зочин багш асан Алексей Чигадаев Монголын Засгийн газраас гаргасан шийдвэрийг "ухаалаг" гэж тодорхойлж, 2028 оныг төслийн боломжит эхлэл, ажиглалт хийх лавлах цэг гэж үзэж буйгаа илэрхийлжээ.