Шанхайн хамтын ажиллагааны байгууллагын дээд хэмжээний уулзалтын үеэр ОХУ-ын Ерөнхийлөгч Владимир Путин Казахстаны хуучин нийслэл Аламат хотод Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүхтэй уулзсан.
Хоёр жил гаруйн өмнө Украины түрэмгийллийн улмаас барууны орнууд эрс хатуу хориг арга хэмжээ авсны дараа Монгол Улс бизнес, худалдаагаа баруунаас зүүн рүү шилжүүлэх оролдлого хийж байгаа энэ үед Монгол Оросын хувьд улам бүр чухал түнш болж байна. Далайд гарцгүй, алслагдсан Монгол Улс Оросоос болгоомжилсон хэвээр байгаа ч Хятад, Орос хоёрын анхаарал улам бүр нэмэгдэж байгааг далимдуулан эдийн засгаа хөгжүүлэхийн тулд хөрөнгө оруулалт татаж байна.
“ОХУ-ын Ерөнхийлөгчөөр улиран сонгогдсонд тань баярлаж талархсанаа илэрхийлье. Энэ нь Оросын ард түмэн танд үзүүлж буй итгэл, бодлогыг дэмжиж байгааг дахин нотолж байна” гэж Монголын Ерөнхийлөгч Путинд хандан хэлжээ.
Путин уулзалтын үеэр Монгол Улстай эрчим хүчний салбарт хамтран ажиллах, тэр дундаа нүүрсустөрөгчийн нийлүүлэлтийг нэмэгдүүлэх боломжийн талаар хэлэлцжээ.
Тэрээр "Эрчим хүч бол бидний хамтын ажиллагааны гол чиглэлүүдийн нэг байсан бөгөөд одоо ч хэвээр байна” хэмээсэн байна. Мөн “Сибирийн хүч-2” хийн хоолойг Монголоор дайруулан барих асуудлыг хэлэлцсэн гэж ОХУ-ын Ерөнхий сайдын орлогч Александр Новак сэтгүүлчдэд ярьжээ.
“Монгол Улсын нутаг дэвсгэрээр дамжин өнгөрөх “Сибирийн хүч-2” хийн хоолойг барих, байгалийн хийн хангамжийн схемийг боловсруулахад оролцох, хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх зэрэг асуудлыг хэлэлцлээ.
Мөн “Улаанбаатарын ДЦС-3-ыг сэргээн засварлах, Монгол Улсад нийлүүлэх газрын тосны бүтээгдэхүүний нийлүүлэлтийг өргөтгөх зэрэг багтаж байна” гэж Новак хэлээд, Москва одоогийн байдлаар Монголын нефтийн бүтээгдэхүүний нийлүүлэлтийн 95 хувийг хангадаг хэмээжээ.
Монголын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх “Манай эдийн засаг өсөж, цахилгаан эрчим хүчний хэрэгцээ ч нэмэгдэж байна. Эрдэнэбүрэнгийн голын усан цахилгаан станцыг БНХАУ-ын хамт олонтой хамтран барьж, энэ төсөл эрчимтэй хөгжиж байна. Ийм төсөл буюу Эгийн голын усан цахилгаан станцыг ОХУ-тай хамтран эхлүүлбэл сайн байна гэдгийг Бээжинд болсон уулзалтын үеэр хэлсэн. Мэдээжийн хэрэг, бид байгаль орчны асуудлыг мэдэж байгаа бөгөөд бид Оростой хамтран шийдвэрлэхэд бэлэн байна" гэв.
Уур амьсгалын хямрал хурдацтай явагдаж байгаа тул Монгол Улс хамгийн их хохирол амссан орны нэг учраас Путин ч мөн дэмжлэг үзүүлэхээ илэрхийлэв. Өнгөрсөн өвөл Монголд зуд болж, 16 сая гаруй мал хорогдсон.
ОХУ-ын Ерөнхийлөгч Путин “Олон улсын тавцанд Орос, Монгол хоёр улс янз бүрийн тавцан дээр бат бөх хамтын ажиллагаатай байгаа бөгөөд Евразийн эдийн засгийн холбоотой (ЕАЭБ) гэрээ байгуулах дөхөж байгааг тэмдэглэж, энэ нь хамтын ажиллагааны шинэ гарцуудыг нээж өгнө гэж үзэж байна. Ерөнхийдөө манай хоёр орны харилцаа олон арван жилийн турш хамтын ажиллагаа, найрамдлын маш эерэг, бат бөх суурин дээр хөгжиж ирсэн. Өнгөрсөн онд бид харилцан худалдаа бага зэрэг буурсан гэдгийг тэмдэглэх нь зүйтэй. Улаанбаатар төмөр зам Монгол-Оросын хооронд таван сая тонн ачаа тээвэрлэсэн нь түүхэн дээд амжилт юм. Мөн Монгол Улс Европоос Еврази руу дамжин өнгөрөх тээвэрлэлт, Европоос Хятад руу ачаа тээвэрлэх хэмжээг нэмэгдүүлж байна” гэв.
Мөн Оросын Алс Дорнодыг Монголоор дамжин БНХАУ-тай холбосон төмөр зам барихаар төлөвлөж байна. Санал болгож буй баруун шугам нь Бүгд Найрамдах Тува Улсыг Баруун Монголоор дамжин Хятадын түншүүдтэй холбох юм.
Бүс ба Зам санаачилга (BRI)-ын нэг хэсэг болох хуурай замын маршрутаар зах зээлээ Европтой холбохыг хичээж буй Бээжингийн хувьд Еврази нь мөн анхаарлын төвд байна. ОХУ-ын удирдагч мөн "Монгол Улс, ЕАЭБ-ын хооронд байгуулах хэлэлцээрийн ажил дуусаж байгаа бөгөөд энэ нь манай харилцааны албан ёсны эрх зүйн орчныг бэхжүүлээд зогсохгүй, хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлэх бодит шинэ боломжийг бий болгох бас нэгэн сайн алхам болно гэдэгт итгэлтэй байна. Бид НҮБ болон бусад байгууллагуудын хүрээнд идэвхтэй ажиллаж байна" гэжээ.
Монгол Улс, ЕАЭС-ийн хоорондын худалдааны хэлэлцээрийг одоогоор боловсруулж байна. Орос-Монгол-Хятадын эдийн засгийн коридор хөтөлбөрийн хүрээнд чихэр, сүүн бүтээгдэхүүн, нефтийн бүтээгдэхүүн болон нефть химийн бүтээгдэхүүн, тээврийн хэрэгсэл зэрэг 375 нэр төрлийн бүтээгдэхүүнд тарифын хөнгөлөлт үзүүлэх түр хэлэлцээрүүд бий.
