“Catholicnewsagency”-т нийтлэгдсэн нийтлэлийг орчуулан хүргэж байна.
Пап лам Францис Орос, Хятадын авторитар гүрний дунд хавчуулагдсан ардчилсан орон болох Монголд айлчилна. Пап лам Францис есдүгээр сарын 1-нд нийслэл Улаанбаатарт газардсанаар Католик сүмийн түүхэнд Монголд айлчилсан анхны пап лам болох боловч энэ аялал нь геополитикийн ач холбогдолтой байж магадгүй юм. Монгол бол Зөвлөлтийн дараах ардчилсан орон бөгөөд хөршүүд болох Хятад, Орос улстай нягт харилцаатай ч Монгол Улсыг “гуравдагч хөрш” гэж нэрлэдэг АНУ-тай чухал дипломат харилцаатай хэвээр байна.
Ромын пап Францис Монголын Төрийн ордонд Монголын ардчилсан удирдагчид төдийгүй Орос, Хятад, Хойд Солонгосын ЭСЯ-ны ажилтнуудыг багтаасан дипломат корпуст хандан үг хэлэх болно. Энэ илтгэл нь пап ламд Москва, Бээжинд мессеж илгээх боломжийг олгож болно гэж ажиглагчид үзэж байна.
Оросын төрийн хэвлэлүүд Пап ламын айлчлалд ихээхэн анхаарал хандуулж буйгаа аль хэдийнээ ил болгосон. Кремлийн мэдлийн ТАСС агентлагт Пап лам Францисыг Оросын үнэн алдартны шашны патриарх Кириллтэй уулзахыг санал болгосон. Монгол Улс 20-р зуунд нэг намын коммунист засаглалын үед ЗХУ-тай улс төр, эдийн засгийн маш хүчтэй харилцаатай байсан бөгөөд Монголын эрчим хүчний чухал нийлүүлэгч хэвээр байна. Монголчууд 1940-өөд оноос хойш орос хэлтэй төстэй кирилл үсгийг хэрэглэж ирсэн ч тус улсын Засгийн газар 2025 он гэхэд уламжлалт босоо бичигт шилжих төлөвлөгөөгөө зарласан. Өнөөдөр Монгол Улс нефтийн бүтээгдэхүүнийхээ 90 хувийг ОХУ-аас импортолж байгаа бөгөөд ОХУ-ын Украин руу түрэмгийлснийг буруутгасан НҮБ-ын санал хураалтад түдгэлзсэн санал өгсөн. Украйны дайны тухай Ромын пап өнгөрсөн онд олон улсад хийсэн айлчлалынхаа үеэр хэлсэн үг, тэр дундаа ЗХУ-ын дараах Казахстаны засгийн газрын удирдагчдад хандан үг хэлэхдээ "Утгагүй бөгөөд эмгэнэлт дайн"-ыг зогсоохыг уриалсан. Монгол Улс нь Евразийн ардчилсан орны хувьд онцгой үүрэг гүйцэтгэдэг тул Украин, Оросын хооронд энхийн хэлэлцээ хийх боломжит талбар байж магадгүй гэж ажиглагчид үзэж байна.
Монгол Улс БНХАУ-тай 3000 орчим миль хиллэдэг бөгөөд Бээжин Монголын эдийн засгийн хамгийн чухал түнш юм. Түүхээс үзвэл, Монголчууд 13-р зуунд Хятадыг бүхэлд нь эзлэн авч, хожим нь Монгол 200 гаруй жилийн хугацаанд Хятадын Чин гүрний нэг хэсэг байсан. Хонконгийн Кардиналаар сонгогдсон Стивен Чоу 30 орчим хонконг католик шашны төлөөлөгчдийн хамт Монголд Ромын папын айлчлалд оролцоно гэж мэдэгдлээ. Пап лам Францис Монголд байх хугацаанд Хятадын Коммунист намын есдүгээр сарын 1-нээс хэрэгжиж эхлэх “Шашны үйл ажиллагаа явуулдаг газруудын менежментийн журам” нэртэй шашны шинэ хязгаарлалтуудыг хэрэгжүүлэхээр болжээ. Хятадын шашин шүтлэгийн эрх чөлөөг хязгаарласан нь Христийн шашинтнууд болон Буддын шашинтнууд, тэр дундаа Төвөд, Өвөр Монголын бүс нутгуудад нөлөөлөх юм.
Ватикан-Хятадын харилцаа ээдрээтэй. Өнгөрсөн сард Хятадын эрх баригчид Гэгээн хааны зөвшөөрөлгүйгээр томилогдсон Шанхайн хамба ламыг томилох шийдвэр гаргаснаа зарласан. Энэ нь 2022 оны арваннэгдүгээр сараас хойш Бээжингийн хоёр дахь зөвшөөрөлгүй томилгоо юм. Одоогоор Хятад улс Монголын худалдаанд тэргүүлж байгаа бөгөөд Монгол улс экспортынхоо 86 хувийг Хятад руу илгээдэг. БНХАУ-ын Монголоос импортолж буй бүтээгдэхүүний дийлэнх хувийг нүүрс эзэлдэг. Монгол Улсын Ерөнхий сайд энэ зун БНХАУ-д хийсэн зургаан өдрийн айлчлалын үеэр Хятад, Монголын харилцааг “шинэ өндөрлөгт” гаргах тухай ярьж, хоёр улсын худалдаа, эдийн засгийн хамтын ажиллагааг улам өргөжүүлэх зорилгоор 1.8 тэрбум ам.долларын өртөгтэй төмөр зам барих гэрээнд гарын үсэг зурсан.
Дашрамд дурдахад, Монгол Улсын Ерөнхий сайдын энэ сарын эхээр Вашингтонд хийсэн албан ёсны айлчлалын үеэр “гуравдагч хөрш” АНУ-тай газрын ховор металл олборлох хамтын ажиллагааг гүнзгийрүүлэхээр тохиролцсон. Мөн АНУ Монгол Улстай “Нээлттэй тэнгэр” гэрээ байгуулснаар “Монголиан Эйрлайнс” анх удаа АНУ руу нисэх замыг зассан. Дөрвөн өдрийн айлчлалын үеэр пап лам Засгийн газрын удирдагчидтай уулзаж, шашин хоорондын яриа хэлэлцээ өрнүүлж, тус улсын цөөн тооны католик шашинтнуудад зориулсан мөргөл үйлдэх төлөвлөгөөтэй байна.
