Дэлхийн хамгийн том түүхий эдийн арилжаачдын нэг Трафигура хомсдолын улмаас зэсийн үнэ одоогийнхоос 30 гаруй хувиар нэмэгдэж, ирэх арван сарын дотор тонн нь 12 мянган ам.долларт хүрнэ гэсэн таамаг дэвшүүлжээ.
Зэс нь кабель, барилга, машин механизмд хэрэглэхээр гадна цахилгаан тээврийн хэрэгсэл, сэргээгдэх эрчим хүчний дэд бүтцэд чухал үүрэг гүйцэтгэж байна. Дэлхийн зэсийн үйлдвэрлэлийн талаас илүү хувийг аль хэрэглэж байгаа Хятад улсаас зэсийн эрэлт ихээхэн хамааралтай. Хятад улс 2030 он гэхэд одоогийн зорилгоосоо бараг гурав дахин их салхин үүсгүүр, нарны хавтан суурилуулах төлөвлөгөөтэй байгааг талаар “Goldman Sachs” мэдээлжээ.
Тус улсын нар, салхины хүчин чадал 2030 он гэхэд 3300 гигаватт хүрч, Засгийн газрын зорилтот 1200 гигаваттаас нэлээд дээгүүр байна гэж тус банкны шинжээчид саяхан гаргасан тайланд тооцсон байна. Энэ нь Хятад улс чулуужсан түлшний импортын хамаарлыг бууруулж, илүү ногоон эдийн засагт шилжихэд тус дөхөм болохоос гадна зэсийн нийлүүлэлтийг нэмэгдүүлнэ гэж харж байгаа юм. Хятад улс нь батерей болон утсандаа зэс ашигладаг цахилгаан тээврийн хэрэгслийн (EV) дэлхийн хамгийн том үйлдвэрлэгч юм.
ING банкны мэдээлснээр цахилгаан машинууд Хятадын нийт автомашины борлуулалтын дөрөвний нэгийг эзэлж байгаа бөгөөд 2030 он гэхэд тэдний эзлэх хувь 50 хувиас давах төлөвтэй байна. Дэлхийн хамгийн их борлуулалттай автомашины таван брэндийн гурав нь Хятадаас гаралтай. Зэсийн нийлүүлэлтийг нэмэгдүүлэх хэдэн шинэ уурхай бий. Үүнд, Перу дахь “Anglo American” компанийн “Quellaveco” уурхай, Бүгд Найрамдах Ардчилсан Конго улсын Камоа-Какула уурхай (Хятадын Zijin Mining компаний дэмжлэгтэй), Орос дахь Удокан уурхай багтаж байна. Мөн одоо байгаа ордуудад, ялангуяа Латин Америк, Монгол, Индонези зэрэг орнуудад өргөтгөлийн төслүүд хэрэгжиж байна. Гэхдээ Чили дэх хүдрийн агууламж буурсан, дэлхийн хамгийн том зэс үйлдвэрлэгч Перугийн нийгмийн эмх замбараагүй байдал, Канадын уурхайчин “First Quantum” болон Панамын Засгийн газар хоорондын сөргөлдөөн нь зэсийн нийлүүлэлтэд ихээхэн нөлөөлж байна.
Европын автомашин үйлдвэрлэгч “Peugeot” болон “Fiat” цахилгаан машиндаа металл нийлүүлэхийн тулд Аргентины зэсийн уурхайн хувьцааг худалдаж авчээ. Хятадын “Zijin Mining” компани металлын нийлүүлэлтийг баталгаажуулахын тулд Африк, Европ, Латин Америк дахь зэсийн төслүүдэд хөрөнгө оруулалт хийдэг. Энэ нь Трафигурагийн зэсийн үнийн таамаглал зөв байж магадгүйн баталгаа юм. Голдман Сакс 2025 он гэхэд зэс тонн тутамдаа 15 мянган ам.доллар болно гэж таамаглаж байна. Шатахууны эрин үед нефтийн үнэ өсөж буй энэ үед зэс нь ногоон эрчим хүчний шилжилтийг хөдөлгөх шинэ газрын тос болоод байна.
